<span>Як толькі пакінулі яны краіну Фанетыкі, сярод гукаў пачалася сварка.Зычныя гукі ніяк не маглі дамовіцца, хто з іх цвёрды, а хто мяккі. Без апострафа галосныя апынуліся побач ззычнымі, і словы сталі гучаць зусімнепрыгожа: замест ,,надвор’е” - ,,надворе”, замест ,,сям’я”- ,,сямя”. Зразумелі гукі, што дарэмна яны пакрыўдзілі Апостраф І Мяккі Знак, хуценька адшукалі іх,папрасілі прабачэнне і зараз жывуць у згодзе.</span>
А тут і спаткала абодвух ваяк вялікая ростань на некалькі год: у горад вілася дарога мая, у вёску імкнулася сцежка яго.
Я азірнуўся: сябры ішлі за мной.
Паміраць збірайся - жыта сей.
Нарэшце ўвайшлі ў лес; пад нагамі зашапацела пажоўклае, пакарабачанае лісце.
Не хочаш з маладосці працаваць - будзешь на старасці з торбаю скакаць.
Расце на гэтым агародзе бульба, цвіце мак, уздымаюць галоўкі сланечнікі
Чарнела неба ад хмар, шумеў голым веццем узлесак.
Трапечуць чырванаватым лісцем маладыя асінкі, хваляцца сваімі ярка-чырвонымі гронкамі стройныя рабіны.
З-вярт-а-ем-ся, хрэсь-бін-ах, пера-ст-а-ва-л-і
Апошні дзень восені выдаўся сумным. Усё неба зацягнулі шэрыя тоўстыя хмары. З іх сыпаўся дробны самотны дождж. Дрэвы стаялі з голымі чорнымі галінкамі. Горад таксама быў шэры. Дзьмуў моцны вецер. Людзі спяшылі некуды з сур’ёзнымі тварамі. І раптам сярод гэтай шэрасці засвяціў сонечны праменьчіык. Вечер разагнаў хмары. З-за іх выглянула блакітнае неба. Сонца засвяціла мацней, і адразу стала прыемна. І людзі пачалі ў<span>сміхацца.</span>
Рамантызм – надзвычай важны этап у развіцці культуры, гэта сапраўдная рэвалюцыя ў мастацтве, не толькі ў літаратуры. Рамантыкі падпарадкавалі сабе тэатр, жывапіс, музыку, філасофію, многія гуманітарныя навукі. А ў літаратуры тэмп развіцця надзвычай паскорыўся, новыя плыні і напрамкі ўзнікалі і развіваліся нават за месяцы. Як ні ў адну іншую эпоху, літаратура рамантызму звязана з філасофіяй. Рамантыкі сцвярджалі веру ў панаванне духоўнага пачатку ў жыцці, падпарадкаванне матэрыі духу.
Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.
Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.
У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.
<span>Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.</span>