[груша цв'іла апошн'і гот| ус'э гал'іны йайэ| ус'э в'ал'ік'ійа расох'і| да апошн'ага пруц'іка | был'і ўсыпаны бурным б'эларужовым цв'этам| йана к'іп'эла |мл'эла і раскашавалас'а ў пчал'іным звон'э| ц'агнула да сонца сталыйа лапы і распас'ц'ірала ў йаго зз'анн'і мал'эн'к'ійа |кволыйа пал'цы новых парасткаў| і была йана такайа магутнайа і с'в'эжайа| так утрап'она спрачал'іс'а ў йайэ ружовым раі пчолы| што| здавалас'а | н'э будз'э йой зводу і н'э будз'э кпнца|і | аднак |надыходз'іла йайэ апошн'айа час'іна| дн'апро падб'іраўс'а да йайэ спаквал'а| патроху| йак разбойн'ік | у в'эчным сваім імкн'энн'і скрышыц' правы б'эрах| йон падступаў у палав'эн' зус'ім бл'іска да йаго| руйнаваў атхоны| знос'іў | кап пасадз'іц' у друг'ім м'эсцы| лазу| г'валтоўна вырываў кавалк'і б'эрах або ас'ц'арожна падмываў йаго| кап раптам абурыц' у ваду цэлыйа брылы з'амл'і
1.Задаволеныя першым днём заняткаў, мы разыходзіліся па хатах.2.Схаваўся месяц, заснулі палі, прыбітыя дажджом.3. Лясок нечакана расступіўся - і вачам адкрылася прыціснутая да чарналесся ,меліярацыйным каналам паляна.4.Сцёпку прыйшла ў галаву смелая думка ,пабачыцца з Аленкай. 5.Дзіцячыя вочы жывыя і рухавыя ,весела пазіралі на мяне.6. Пафарбаваныя марозам ,заснулі ціхія бярозы, ўночы пад акном. 7.Атуленая кустамі паляна ,была ўся ўсыпана верасам.8. Хата акуратная ,ашаляваная ,накрытая шыферам стаяла ўздоўж вуліцы 9. Пад вербалозам быў убіты ў зямлю альховы калок і на яго надзеты карэц, зроблены з бяросты старым пастухом Нічыпарам. 10.Стомлены лапатлівай гаворкаю, Антон маўчыць.
Слова, якое называе тое, пра што ці
пра каго гаворыцца ў сказе, называецца дзейнікам. Дзейнік адказвае на пытанні
хто?, што?
Дзейнік – галоўны член сказа.
Сказ – больш складаная
сінтаксічная адзінка, чым словазлучэнне, а таму і сінтаксічная сувязь слоў у
сказе таксама больш складаная і разнастайная.
Граматычная аснова можа
складацца і з аднаго галоўнага члена – дзейніка ці выказніка.
Самай тыповай формай выражэння
дзейніка з'яўляецца назоўнік назоўнага склону:Зімовыя хмары нізка павіслі над
зямлёй.
У ролі дзейніка часта выступаюць займеннікі: Яны дужа
сябравалі, Лявон і Ціхан.
Радзей у ролі дзейніка выступаюць іншыя часціны мовы, пры гэтым
яны набываюць значэнне назоўніка ў назоўным склоне. Напрыклад: Здарылася
самае страшнае ;Абое стаялі разгубленыя; Жыць – Радзіме служыць .
Дзейнік можа быць выражаны спалучэннем слоў, напрыклад: Міхаська
і Кастусь употайкі пазіралі на Васіля, ледзь прыкметна пасмейваліся з яго.
<span>Дзейнік —
гэта слова або спалучэнне слоў, якое абазначае той прадмет думкі, пра дзеянне,
стан, уласцівасці або якасці якога паведамляецца ў выказніку, г. зн. галоўны
член сказа, які граматычна не залежыць ад іншых членаў сказа і паясняецца
выказнікам.</span>
Правильно писать дзясятага лютага
