Бывали дзеци у Белавежы, зубрыным царстве на зямли.
Яна, Валя, таксама любила чытаць книги.
Вядомы майстар, Василь Макаравич застауся сциплым чалавекам.
Михась, па мянушцы Барадаты, сядзеу на лауцы.
Чорны бусел, ци инакш бацян, любиць глуш и векавыя нетры.
Яна, прырода, натуральна упрыгожыла столь и сцены.
Я думаю, што усе мы, людзи беларуская зямли, не сказали яшчэ таго слова удзячнасци.
Саханюк, тутэйшы падагог, назвау адзнаки.
Прама з лесу агрызкам алоўка брат напісаў маме ліст пра жыццё ў лагеры.
Калі
я папрашу вас вызначыць у гэтым сказе склонавыя формы назоўнікаў, вы
назавеце назоўны, родны, давальны, вінавальны, творны і месны. Разам
шэсць склонавых формаў. З пункту гледжання сучаснай мовы менавіта
так і ёсць. Аднак калі зірнуць на справу з пункту гледжання гісторыі
мовы, то атрымаецца, што ў нашым сказе не шэсць, а восем склонавых
формаў і кожная з іх ўжыта адзін раз. Выходзiць, разыходжанні паміж
сучаснай мовай і мовай старажытных славян тычацца цяперашніх роднага і
меснага склонаў.
Ва-сі-лёк
в [в] - зычны, санорны, цвёрды, няпарны
а <span>[а]- галосны, ненацискны
с </span><span>[с'] - зычны, шумны, глухі, мяккі, парны
і </span><span>[і] - галосны, ненаціскны
л </span><span>[л'] - зычны, санорны, мяккі, няпарны
ё </span><span>[о] - галосны, націскны
к </span><span>[к] - зычны, шумны, глухі, цверды, парны
_____
7 л. 7 г
надрор'е
н </span>[н] <span>- зычны, санорны, цвёрды, няпарны
</span>а <span>[а] - галосны, ненаціскны
</span>д <span>[д] - зычны, шумны, звонкі, цверды, парны
</span>в [в] -зычны, санорны, цверды, няпарны
о [о] - гал., націскны
р [р] - зычны, санорны, зацвярдзелы, няпарны
[й'] - зычны, санорны, мяккі, няпарны
е∠ <span>[э] - гал, ненаціскны
</span>______
7л. 8 г.
вя-чэр-ні
в [в'] - зычня, санорны, мяккі, няпарня
я - [а] - гал, ненаціскны
ч - [ч] - зычны, шумны, глухі, шыпячы, зацвярдзелы, няпарны
э - [э] гал, націскны
р - [р] - зычны, санорны, зацвярдзелы, няпарны
н [н'] - зычны, санорны, мяккі, няпарны
і <span>[і] - гал, ненаціскны
</span>_______
7 л . 7 г.
Верзцi грушы на вярбе - казаць абы-што
Табаку важыць - драмаць
Траянскi конь - падман, ашуканства
Альма-матэр - ВНУ (вышэйшая навучальная ўстанова)
Кануць у Лету - мінуць
Сiняя панчоха - нежаноцкая жанчына
За дзедам шведам - вельмі даўно
Сiняя птушка - шчасце
Людзьмi звацца - сцвердзіцца як самастойная нацыя
<span>Сабака на сене - чалавек, які сам чымсьці не карыстаецца і другім не дае гэтым карыстацца</span>
Першым сказ коска перад I. Други сказ коска пасля ПРЫСАДЫ, пасля КУСТЫ. У трэцим сказе коска пасля ГАДУЕ, пасля IХ. У чацвёртым сказе коска пасля КОЦИК, пасля ЛАПКИ, пасля ХВОСТ