Еліктеуіш сөздер
Табиғатта заттардың қозғалуы, бір-бірімен қақтығысуы, соғылуы сияқты алуан түрлі қимыл, амал-әрекеттердің нәтижесінде әр түрлі дыбыстар пайда болады. Оларды біз құлақпен естиміз.
Сол дыбыстарға еліктеу арқылы пайда болған сөздер еліктеуіш сөздер деп аталады. Мысалы: Боз, күрең, жирен, ала, шұбар, Өтеді ауыздығын қарш-қарш шайнап (Ж. Ж.). Ырғалып қарга қарқ етті, ірімшік жерге салп еттіт (А). Еліктеуіш сөздер қөмекші етістікпен (көбінесе ет көмекші етістігімен) тіркесіп жұмсалады. Мысалы: тырс етті, сарт етті, қыңк, етпеді, топ ете түсті, қор ете қалды, гүрс ете түсті, саңқ етті т. б. Еліктеуіш сөздер қайталанып, косарланып та жұмсалады. Ондайда көмекші етістікпен тіркесіп, онымен бір кызметте немесе жеке тұрып кимылдың амалын білдіреді. Мысалы: тарс-тұрс етті, дүңк-дүңк етті, ырс-ырс етеді, сарт-сұрт болды, шаң-шұң болды, арс-арс етеді, қорс-қорс етеді және қарш-қарш шайнайды, гүрс-гүрс шығады, бырт-бырт шайнайды, шарт-шұрт сынды, пыр-пыр ұйыктайды т. б
Түбірі журнак жалғау
өнер паз
арба
әуес қой
бокс ке
Қазақ тілінде сөздер тура және ауыспалы мағынада қолданылады. Тура мағына – сөздің бастапқы, негізгі мағынасы. Тура мағына заттың немесе құбылыстың атын тура атап көрсетеді. Мысалы, адамның аяғы, адамның қолы, адамның көзі, ыдыстың түбі, қыздың төркіні, қоянның құлағы, суық жел, биік тау, жылы киім.т.б. Ауыспалы мағына – сөздің тура мағынасының негізінде қалыптасқан, ойды көркемдеп жеткізу үшін қолданылатын келтірінді мағына. Мысалы, күннің көзі, жұмыстың аяғы, әңгіменің басы, сөздің төркіні, қазанның құлағы, суық хабар, биік мақсат, жылы сөз.
Подробнее - на Znanija.com -
znanija.com/task/6258833#readmore
Жетістікке жету үшін оған талпыну керек жəне үміт керек
Бақыт - ол қайталанбас сезім! Сенін армандарын орындалса жəне жақындарын қасында болса сен бақыттысын. Бақыт əр кімнің басына қона бермейді, бірақ барлық адам бақытты болуға лайық!