Жети казына,жети ата,жети кун,жети жут,жетижок,жети галам,жети кат кок,жети гашык
Саналы-сана сына ал нысан ана
мейірім- ірі мерей
келіншек-келін кел ін ел кеш ніл
достық-дос от қос сот
Садақа, қайырымдылық – бір мағынаны білдіретін, ауыспалы мағыналарда да қолданылатын түсінік. Дінге сенушілер, сенбеушілер, басқа діндегілер яғни әлемдегі барлық тірі адамзат қолданатын құбылыс, саналы ішкі сезім қорытындысы. Әр елдің салты басқа демекші, түрлі елде садақа түрліше таратылғандығы белгілі, бірақ қайырымдылықтың түпкі түйсік соғар мағынасы – жан ләззаты. Сол себепті адамдар қауымы көбіне үрей, қорқыныш сияқты сәттерде, жан толғаныстар, толқулар болып, сабырлылық іздеген кездерде садақаға жүгінеді. Жаңа ғасырда пайыздан табыс көру үшін қайырымдылық істейтін немесе істететін адамзат өкілдері де қалыптасып, жер планетасында бізбен бірге, бақытты күй кешуде. Бірақ жаратылыс бір, жүрек бар болғаннан кейін, кез келген адам жалғыздықта қараңғылыққа үңіліп, үрейленеді, қайырымдылық жасайды.
Достық туралы шығарма
Дос - адам жанының айнасы тәрізді. Себебі адам өзі қандай болса, дәл сондай жанына жақын жанды іздейді. Ойы, арман-тілегі, мақсат, ең бастысы өмірдегі құндылығы бір адамдардың шынайы дос болып, өмір бойы араларынан қыл өтпейді.
Адам баласынан досының қандай болғанын қалайтынын сұрасаң, талап-тілектерін тізіп сала береді. Алайда дәл осы талаптарға өзі жауап бере ме? Дәл өзі ондай мінсіз, адал досқа лайық па? Өкініштісі сол, оны ойлай бермейді. Досыңа талап қоярдан бұрын, ең алдымен өзіңнің қандай дос бола алатыныңды ойлау керек. Досқа қояр талаптарды алдымен өзіне қоя білген адам өзі де біреуге шынайы дос бола алмақ.
Адамдардың арасындағы қарым-қатынастың іргетасы - адалдық. Өзің адал болмай, өзгеден адалдықты күту бекершілік. Достықта да адалдық болмаса, ол мәңгілікке ұласа алмайды.
Ақиық ақын Мұқағали Мақатаев:
"Достыққа жүрмін, достыққа жүрмін құмартып,
Өлгелі жүрмін өзіме-өзім мін артып",- дейді.
Қарап отырсақ, достыққа шөлдеген, достықты аңсаған ақын өзгеден мін іздеп, өзгеге кінә артпайды. Өзгеге талап қоймастан бұрын, өз жанына үңіліп, өзінің қандай дос бола аларын ойлаған ақын өлеңіндегі дәл осы жолдар жоғарыдағы ойымызды қуаттай түседі.
Адамның күні адаммен болғандықтан, кіммен де болсын қарым-қатынасқа бей-жай қарауға болмайды. Мұнда да зор жауапкершілік қажет. Досына қарап адамды танитынын ескерсек, адам өзі қандай болса, дәл сондай адамға ұшырасады, дәл өзіндей адамды жақын тартады. Сондықтан нағыз дос іздесеңіз, өзіңізді-өзіңіз кемелдендіруге тырысып, ұдайы рухани өсу үстінде болып, өзгенің сізге емес, сіздің өзгеге нағыз дос бола білуіңізді ойлау қажет.
Мынау менин ен суйкти койлегм. Менин сомкем бар ол маган унайды.