асилий Быков – народный писатель Беларуси. Родился 19 июня 1924 года в деревне Бычки Ушачского района Витебской области. Все его произведения проникнуты темой войны. О войне В. Быков знал не понаслышке. Война застала Быкова на Украине: вначале копал окопы, затем 17-летним добровольцем отступал с армией .Участвовал в боях за Кривой Рог, Александрию, Знаменку. Во время Кировоградской операции был ранен в ногу и живот. В начале 1944 года три месяца находился в госпитале. Затем участвовал в Ясско-Кишинёвской операции, освобождении Румынии. С действующей армией прошёл по Болгарии, Венгрии, Югославии, Австрии Василий Быков прошел всю войну. Особенностью его произведений является то, что он показывает нам войну такой, какая она есть– в страданиях и крови.Быков показывал всю горечь и жестокость войны, и всю правду. В его произведениях люди поставлены в крайне сложные условия. Человеку приходится совершать моральный, нравственный выбор, полагаясь лишь на свою совесть. Каждый выбирает свою дорогу на свой страх и риск. Именно поэтому бескомпромиссность прозы Быкова стала причиной нападок советской критики, которая обвиняла писателя в очернении советского строя. Все его произведения проникнуты напряжением, реалистичностью. Они обращены к переживаниям конкретного человека. Повесть «Жураўліны крык» вышла в 1959 году. Как говорят критики, в ней четко отражены глубокий психологизм и отражение войны в судьбах конкретных героев. 1941 год. Пятеро наших солдат во главе со старшиною Карпенко должны перекрыть чугунный переезд и держать его сутки, чтобы прикрыть отступление батальона.
ЗАЙКИНА ХАТКА: <span>Жылі-былі ў адным лесе лісіца і заяц. Жылі яны адзін каля другога блізка. Прыйшла восень, стала холадна, уздумалі яны сабе хаткі збудаваць. Вось лісіца узвяла сабе хатку са сняжку, а заяц – з пяску. Пражылі зімку, дачакаліся вясны. У лісіцы хатка растала, а зайчыкава – выстаяла. Прыйшла лісіца, выгнала зайчыка, стала сама там жыць у яго хатцы. Сядзіць зайка пад бярозай і плача. Ідзе воўк. – Чаго ты, зайка, плачаш? – Як жа мне не плакаць? Жылі мы з ліскай блізка. Стала холадна, збудавалі мы сабе хаткі. Я сабе – з пяску, а лісіца – са сняжку. Прыйшла вясна, яе хатка растала, а мая выстаяла. Яна мяне выгнала з маёй хаткі і сама цяпер жыве там. Вось я сяджу ды плачу. Падсабі гора гараваць. – Ну, хадзі, я яе выганю. Пайшоў воўк, стаў на парозе: – Вылазь, ліса, вон! Бо скіну з печы, паб’ю табе плечы! А лісіца не лезе з печы дый гаворыць: – Мой хвост шорсткі, як дам – дык павалішся! Спалохаўся воўк лісінага хваста, пабег і зайца кінуў. Сеў заяц зноў пад бярэзінаю і плача. Ідзе па лесе мядзведзь. Убачыў зайку дый пытае: – Чаго ты, зайка, плачаш? – Як жа мне не плакаць? Жылі мы з ліскай блізка. Прыйшла восень, пабудавалі мы сабе хаткі. У яе хатка са сняжку, а ў мяне – з пяску. Прыйшла вясна, лісчына хатка растала, а мая выстаяла. Яна мяне выгнала з тае хаткі, сама там жыве. А я сяджу ды плачу. Падсабі гора гараваць. Пайшоў мядзведзь лісіцу выганяць. Узыйшоў на парог, а лісіца і пытае: – Хто там? Мой хвост шорсткі, як дам, дык павалішся! Спалохаўся мядзведзь таго хваста, кінуў зайца ды бегчы. Зноў сеў зайчык пад бярозай і жаласна плача. Аж ідзе па лесе певень. Убачыў ён зайку і пытае: – Чаго ты, зайка, плачаш? Зайка стаў жаліцца пеўню: – Жылі мы з лісіцай блізка. Узвялі сабе хаткі побач. Я сабе – з пяску, а лісіца – са сняжку. Прыйшла вясна, лісіцына хатка растала, а мая выстаяла. Яна мяне і выгнала з маёй хаткі. – Пайду-тка я яе выганю! Плача зайка, не верыць. – І дзе табе, Пеця, выгнаць? Воўк гнаў – не выгнаў, мядзведзь гнаў – не выгнаў. – Не, хадзі, паспрабуем. Вось і пайшлі. Увайшоў певень у хату, стаў на парозе і крычыць: – Я пятух-чабятух, на кароткіх нагах, на высокіх пятах, нясу касу на плячы, хачу ліску засячы! А лісіца і кажа: – Мой хвост шорсткі, як дам, дык павалішся! А певень не спалохаўся, скочыў з парога на падлогу і зноў крычыць: – Я пятух-чабятух, на кароткіх нагах, на высокіх пятах, нясу касу на плячы, хачу ліску засячы! А яна адказвае: – Мой хвост шорсткі, як дам, дык павалішся! А пятух усё бліжэй, бліжэй падыходзіць ды як ускочыць на пяколак! А лісіца скок з печы далоў, певень да яе, а яна – за парог! А зайка і дзверы за ёй зачыніў! І сталі зайка з пеўнем удвух жыць.</span>
