Біз бейбітшілікті сүйеміз
Кез келген азамат үшін "бейбітшілік" сөзінің құны жоғары. Сондықтан да біз тыныш та, еркін заманда өмір сүргенді қалаймыз. Бейбітшілік деген адамзаттың өз елінде еркін өмір сүріп, шуы жоқ ортада өз болашағын құруы. Бейбіт заман барлық елдің басына қонатын бақ құсы емес. Әлемде таңының тыныш атып, күнінің тыныш батқанын армандайтын талай адамзат өмір сүріп жатыр. Әрбір жас азамат өз елінің тарихын, тарихи тұлғаларын, олардың өнегелі істерін оқып біліп, ұлттық дәстүрлеріміз бен әдет-ғұрыптарымызды, мәдениетімізді ұғынып, туған өлкеміздің тау-тасын, өзен-көлін, қазба байлығын өзімдікі деп сезініп, оны қорғай да білетіндей болу керек.
Әрбір азамат туған өлкесін, елін, жерін, салт-дәстүрін, тарихын құрметтейтін, сүйетін, мақтан тұтатын, Ұлтжанды азамат болу керек. Ол үшін өткенін біліп, бағалау керек. өзі туған қасиетті Отанын оттан да ыстық бағалау, сүю керек деп ойлаймын. Ұлтымыздың мақтанышы Қ.И.Сәтбаевтан шетелдіктер: қазақ деген халық сіз сияқты сымбатты да, ірі ме?дегенде, Қ.И.Сәтбаев:»халқым менен де биік, менен де сымбатты»-деген екен ендеше сол ағаларымыздай Ұлтжанды, білімді ұрпақ бола білейік. «Саусақ бірікпей, ине ілікпейді» дегендей, баршамыз бір шаңы¬рақ иесіндей жұдырықша жұмылар болсақ, бейбітшілікті әлемге ¬талай паш етеріміз белгілі. Бүгінгі еліміздің бейбітшілігі біздің ортақ еңбегіміздің нәтижесі.
Біріккен Ұлттар Ұйымы 1982 жылы бүкіл әлем бойынша тыныш заманды құруды ұсынып, Халықаралық Бейбітшілік күнін белгіледі. Содан бері бүкіл әлем халықтары 21 қыркүйекті бебітшілік күні ретінде атап өтеді. Бұл мереке адамдарға бейбітшіліктің не екендігін түсіндіріп қана қоймай, бейбіт заман үшін не жасау керектігін де ұғындырды.Сол жөнінде адамзаттың толғанып жүруіне ой салды. Әлемнің түкпір-түкпіріндегі халықтар бейбіт күннің ғұмырының ұзақ, тіпті мәңгілік болуы үшін күресуді бастап та кетті. Олар адамзаттың тыныш ұйқысын бұзып, баларды шат күлкісінен айыратын зұлматты оқиғалар мен үрейлі жәйттерді болғызбау үшін қолдарынан келгенді жасауға көшті. Осы бастама барысында олар бір-бірімен тәжірбие алмасып, жұмыстарына қызу кірісіп жүр. Сіз де, біз де бейбіт заманда өмір сүруге лайықпыз. Осы бейбіт заманның ғұмырының баянды болғанын тіледік.
-саламатсызба даригер!
-амансыз ба!
-даригер,мени умыткан жоксызго?
-жок, арине умытпадым.
- даригер мен откенде тисим айырган, казр таг ауырып тур неге?
- сиз муздай бирдене жеген шигарсыз
- жок, муздай ештене жемедим.
-онда, отырыныз
-жарайт
- массаган, пломбаныз кайда?
-даригер полбага не болыпты?
- пломбаныз жоккой!?
- даригер, сосын екенго тисим ауырып турган.
-арине, отырыныз, баска пломба саласызба
- арине.
-ал болды, тисинизди айнадан караныз!
-керемет, рахмет даригер!
- акшанызды кассага колениз, казр мен сизге гарантия берем.
- сау болыныз
- сау бол.
Бидай – данді-дақылдар тобына жататын, көбінесе біржылдық шөптесін өсімдік. Данді-дақылдардын ішіндегі ен басты жане ен көп өндірілетін дақыл. Бидайдын 20-ға жуық жабайы жане мадени турі белгілі. Бір гектардан 30-40 центнер өнім береді.
Бидайдан ун, унтақ жармасын, «тритикале» жане «булгур» жармасын жасайды. Унтақ жармасы – өзімізге белгілі «манная крупа». «Тритикале» – будандастырылған бидай мен қарабидайдан жасалған жарма. Уннан нан, макарон, кондитерлік тағамдар өндіріледі. Кебектін қайнатпасы теріні жумсартады. Бидайдын масағы флористикада гул шоғырлары мен композицияларын безендіру ушін қолданылады.
Бидай өнімдері тек адам ушін ғана емес, сонымен қатар мал ушін де бағалы азық. Ол қарама жем өнеркасібі ушін негізгі компонент болып табылады. Мысалы, біздін елімізде 50 млн. тонна шамасындай бидай дані мал азығы ушін пайдаланылады. Бидайдын өзінен жане онын қалдықтарынан дайындалған жемнен уй жануарлары да, қустар да тез өсіп, жақсы семіреді.
Жаздық және күздік бидайдан мол өнім алу үшін олардың тұқымы ылғалы аз, қуаң аймақтардағы ауыспалы егістен кейін, немесе таза сүдігерге (парға) егілгені жөн. Бұл әдісті қолданғанда бір жыл бидай, келесі жылы бір не көпжылдық шөп егіледі. Қазақстанның далалық қуаң аудандарында бидай себуге арналған топырақты сыдыра қопсытып жыртқан жақсы нәтиже береді. Мұндай әдіспен өңдегенде бұрын қандай шөп егілгендігі, қандай арам шөптер өскендігі ескеріліп, жер терең немесе таяз жыртылады. Оңтүстіктегі суармалы сұр топырақты аудандарда күздік бидай егілетін
Қаптағы бидай.
жер аудара жыртылады. Қыста қар тоқтату тиімді. Егістіктерде себілетінтыңайтқыштардың түрі мен мөлшері себілген дақылға және топырақтың құнарлылығына байланысты. Қазақстанның оңтүстігіндегі суармалы аудандарда күздік бидайды себу алдында топыраққа азот тыңайтқышыберіліп, өңделеді. Өнімді жинау тәсілі бидайдың биіктігі мен өсу жиілігіне, арам шөптердің түрлері мен олардың аз-көптігіне, сабақтың көлбеп жатып қалуына байланысты. Арам шөптері аз, жатып қалмаған, біркелкі пісіп жетілген астықты тікелей комбайнмен шауып бастырады. Ал арам шөбі көп, біркелкі пісіп жетілмей, жатып қалған бидайды әуелі шауып дестеге түсіреді, содан кейін комбайнмен жинап бастырады. Қазақстанда бидайдың 29 сорты аудандастырылған.
Уық киіз үйдің төбе жағында орналасқан
Біз қазір қалада тұрамыз. Бірақ атам мен әжем және әкемнің бауырлары атам туған ауылда тұрады. Біз атам туған ауылға жиі барып тұрамыз. Біздің әрбір барғанымыз атам, әжем үшін үлкен бір мереке. Ал аулына келгенде әкемнің қуанышында шек болмайды. Шіркін, атамекен ауылым, кіндік қаным тамған жер, мен үшін сенен ыстық мекен жоқ деп,- аулына деген махаббатын жеткізеді. Ол және достарымен кездесіп бұл жерде менің балалық іздерім қалған, сағынышым, жасыл жайлауым, -деп ауылын аралап келеді. Апам бауырым, қарағым деп еркелетсе, әжем-құлыным деп еркелетеді. Атам туған ауылда бізде өте жақсы көреміз, көп бармай қалсақ, қатты сағынамыз.