Маған спортпен айналысқан ұнайды. Спорт-денсаулық кепілі.Маған спорт түрінен футбол ұнайды. Мен күнде таңертең жаттығамын. Біз өзіміздің командамызбен жарысқа дайындалып жатырмыз. Егер біз спортпен шұғылдансақ денсаулығымыз жақсы болады. Мен өзімнің достарыма спортпен айналысуға кеңес беремін!
Ол ущин кун сайын тамактанатын Кейде біз өзіміздің қалай тамақтанғанымызға көңіл бөлмеудеміз. Тамақтану адамның өмірлік қажеттілігі болып табылады. Тағам энергия, күш-қуат береді, дамуына ықпал етеді, ал оны дұрыс пайдалана білсе – денсаулықты нығайтады. Адам денсаулығының 70\% тамақтануына байланысты екені әлдеқашан дәлелденген. Сонымен қатар тағам көптеген инфекциялық емес созылмалы ауруларға да себепкер болады, сондықтан оның көмегімен аурулардың алдын алуға әрі олардан сауығуға да болады. Қан құрамында холестериннің жоғары болуы, семіздік, тісжиегі, 2-ші типтегі сусамыр, майлық зат алмасудың бұзылуы, гипертония, іш қату, қандағы зәр қышқылы мөлшерінің көптігі немесе подагра – бұлар дұрыс тамақтанбау салдарынан туындаған «өркениет аурулары» деп аталатындардың толық емес тізімі.
<span>Дұрыс тамақтану және дене қимылының жеткілікті болуы, спортпен айналысу, күйзелістерге ұрынбау және онымен күресе білу, темекі шегу мен маскүнемдіктен бас тарту сияқты салауатты өмір салттарын ұстану арқылы ықтимал аурулардың алдын алуға, денсаулық пен тартымды дене мүсінін сақтауға, әдемі, сымбатты әрі жасаң көрініп, физикалық және рухани тұрғыдан белсенді қалыпты сақтап қалуға болады. Тиімді тамақтану – қалыпты өсу мен дамудың, денсаулықты сақтау мен нығайтудың, жоғары жұмыс қабылеттілігін қамтамасыз етудің, орташа өмір сүру ұзақтығын ұзартудың негізі. Дұрыс тамақтанбау, нәрсіз тағам ағзаның зат алмасу қызметін бұзады, ағзаның түрлі жүйелерінің функционалдық жағдайын өзгертеді, әсіресе балалардың денсаулығы мен дамуына асқазан-ішек аурулары, дәрумендердің артықшылығы мен жетіспеушілігі жағымсыз әсер етеді, балалардың бойы өспей қалады. </span>
Күнделікті өмірде, қауіпсіз тамақтанудың бес маңызды қағидасын сақтаңыз:
1. Тазалықты сақтаңыз.
<span>2. Шикі өнімді әзір астан бөлек ұстаңыз. </span>
3. Тамақты жақсылап пісіріңіз.
4. Тағам өнімдерін қауіпсіз температурада сақтаңыз.
5. Таза су мен қауіпсіз шикі азық-түліктерді пайдаланыңыз.
Дұрыс тамақтану – бұл адам денсаулығының негізі, ол қоршаған ортаның түрлі жағымсыз әсеріне ағзаның төзімділігін арттырады. Өзіміз қолданатын тағам, ағзамыз физикалық жүктемелер кезінде де, тыныштық қалпында да жұмсайтын энергия көзі болып табылады. Біздің тініміз бен жасушаларымыздың жаңалуына ықпал етуші де осы. Сондықтан сіз қаншалықты құнарлы тамақтанумен қамтамасыз етілсеңіз ағзаңыз соншалықты тез жаңаланады әрі жасарады. Не үшін дұрыс тамақтану керек? Жүрек-тамыр аурулары мен асқазан-ішек жолдары ауруларының, сусамырдың, сүйек кемтігі мен обырдың алдын алу үшін. Ұзақ әрі саламатты өмір сүру үшін.
Дұрыс тамақтану жөніндегі дәстүрлі классикалық 4 ережесі:
<span>Тамақтану тәртібін сақтау. Дұрыс тамақтанудың ең дұрыс тәртібі деп диетологтар күніне 4 рет тамақтануды мойындап отыр. Таңғы, түскі, түс ауа және кешкі тамақтанудың арасындағы ұзақтық 4-5 сағатты құрауы тиіс. Әрі дұрыс тамақтануға негізделген диета белгілі бір уақытты қолдайды. Дұрыс тамақтану қағидасы қарапайым: таңғы ас тәуліктік норманың шамамен төрттен бірін құрайды-25\%, түскі ас-50\%, түс ауа-10\%, кешкі ас-</span> исте
Нақтылы тануға болатын зат атауы -деректі зат есім деп аталады. Мысалы;кітап, орман,мектеп т.б
Көзге көрінбейтін, адамның ойлауы нәтижесінде ғана айтылатын құбылыс, ұғым атаулары- дерексіз зат есім деп аталады. Мысалы;сезім, ақыл, парасат, адамгершілік, махаббат. т.б.
Отбасы – адам үшін ең жақын әлеуметтік орта. Отбасы белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің мұралар мен салт-дәстүрлердің сақтаушысы. Отбасында бала алғаш рет өмірмен, қоршаған ортамен танысып, мінез-құлық нормаларын игереді. Отбасы баланың азамат болып өсуінің негізі болып табылады.
Отбасының басты қызметі баланы тәрбиелеу. Отбасы тәрбиесі – бұл жалпы тәрбиенің ең басты бөлігі. Ата-ана және отбасы мүшелері жас нәресте дүниеге келген күннен бастап, оның өміріне қамқорлық жасап, болашағын жоспарлайды және саналы азамат болып өсуі үшін қажет жағдай жасайды. Бұған баланың қажеттігін толық қанағаттандыру, оны дене және ой еңбегіне үйрету, күн тәртібін дұрыс реттеуге , салауатты өмір сүруге, адал болуға тәрбиелеу, жақсылықты үйретуге, жамандықтан жиренуге үйрету, бойында жастайынан мәдени құндылықтар мен адамгершілік қасиеттерді қалыптастыру жатады.
Қазақ отбасы тәрбиесінің өзекті мәселелері педагог- ғалымдар С. Қалиев, М.Смайылова, М.Оразаев, С. Ұзақбаева, К. Қожахметова, Ж.Б. Қоянбаевтардың еңбектерінде жан-жақты сөз болған.
Әр халықтың бала тәрбиесіндегі өзіндік ерекшеліктері арқылы сол халық отбасы тәрбиесінің де өзіне ғана тән мәдени құндылықтары қалыптасады.
Қазақ отбасы тәрбиесінің өзіне тән ерекшеліктері оның халықтық педагогика мұраларының мазмұны мен түрлерінде бейнеленген. Көне заманнан-ақ қазақ халқында жазбаша педагогикалық еңбек жазып қалдырмаса да білгір педагогтар, тәрбиешілер, ұстаздар болған. Олар өз көзқарастары мен әрекеттерінде белгілі бір дәстүрлі дүниетанымды ұстанып, халықтың мұраттары мен арман тілектеріне сүйеніп отырған.
Қазақ отбасында дене, еңбек, ақыл-ой, адамгершілік, экономикалық, экологиялық, құқықтық, сұлулық тәрбиелері жүргізілген. Қазақ отбасында аталған тәрбие түрлерін жүзеге асырудың мақсаты жан-жақты жетілген азамат тәрбиелеу болды.Отбасындағы дене тәрбиесінің мақсаты бала денесін дамыту, денсаулығын нығайту, ағзасын шынықтыру және күн тәртібін дұрыс ұйымдастыруға, салауатты өмір салтына тәрбиелеу болды.
Қазақ халқы еңбекті бүкіл тәрбие жүйесінің күретамыры деп қарастырды. Еңбекке асыл мұрат деңгейінде қарады. Еңбек тәрбиесі деп баланы еңбекке сүйіспеншілікпен, еңбек адамдарына құрметпен қарауға, халық шаруашылығының салаларындағы еңбек түрлеріне баулу, еңбек іс – әрекетінің барысында олардың дағдысы мен іскерлігін қалыптастыру, болашаққа мамандық таңдауға дайындауды түсінді. Отбасында еңбекке тәрбиелеу, баулу мен кәсіптік бағдар беру баланың қоғамға пайдалы , өнімді еңбекке тікелей қатысуы оқуға деген сапалы көзқарасты тәрбиелеудің, жеке адамды адамгершілік және зиялылық жағынан қалыптастырудың негізгі көзі болып табылады. Қазақ отбасы баланы қоғамның моральдық нормасын орындауға қатыстыру, олардың тәртіп және мінез құлық тәжірибесін қалыптастыру, Отанға, халқына, еңбек және қоғамдық іс-әрекетке жауапкершілік сезімін тәрбиелеу арқылы адамгершілікке тәрбиелей білді.
Сондай-ақ, қазақ отбасында адам зиялылығының негізі – ақыл-ой тәрбиесі деп есептелінді. Ақыл-ой тәрбиесі арқылы баланы ойлау іс-әрекетінің шарты болатын білім қорымен қаруландыру, негізі ойлау операцияларын меңгерту