Кеңес дәуірінде қазақ халқынан шыққан сан мыңдаған батыр ұл-қыздардың ішінде есімі елге ерекше таныс батыр апаларымыздың бірі - Хиуаз Доспанова. 1922 жылдың мамыр айының 15-інде Атырау облысында дүниеге келген Хиуаз Ұлы Отан соғысында әскери ұшақпен аспан төрінде майдан салған ерлігімен танылған, ал соғыстан кейінгі бейбіт өмірде қайраткерлігімен дараланған қазақтың қаһарман қызы. Оның жастық шағы мен өмірінің басым бөлігі мықты насихаттық идеологияны ұстанған Кеңес заманымен тұспа-тұс келді. Басқа-басқа, Кеңес өкіметінің кезінде Одақ үшін отқа да, суға да түсуге бар жанкешті ұрпақ тәрбиелей білгендігін кімде болса мойындайтыны хақ. Хиуаз да Отанын шын сүйген сол кездегі албырт жастардың бірі болатын. Кеңес заманындағы авиацияның жетістіктері мен ұшқыштардың сан түрлі ерлік істері жөніндегі үгіт-насихат қазақ қызының да осы салаға деген ынтызарлығын оятқан. Осындай ой-қиялдың тұңғиығында жүрген қағілез де пысық қыз ақыры дегеніне жетіп, 1940 жылы мектепті үздік деген бағамен бітірген. Ол тек мектепті ғана тәмәмдап қоймай, запастағы ұшқыш деген куәлігін қоса ала шығады. Енді өзінің ұшқыш болатындығына сенімі нығая түскен, оқудан соң тура Мәскеуге жол тартып, Жуковский атындағы әскери-әуе академиясына түспек болған оның алғашқы қадамы сәтсіз болады. Бұған налыған Хиуаз ба? Ол бірден Мәскеудің бірінші медициналық институтына түседі. Мұнда жүргенде де өр мінезді, қайсар қыз қатарының алды болады. Сабақты жақсы оқығанымен қоймай, ол гимнастикамен де айналысып, қоғам өміріне де белсене атсалысады. Студенттік өмірдің қызығына батып жүрген бақытты күндерді соғыс деген тажал бұзады. Бұл кезде Хиуаздың сессиясын аяқтап, жазғы демалысқа дайындалып жүрген кезі болатын. Ел басына күн туған шақта ол еліне барып, демалып жатқанды әбес көріп, құрбы-құрдастарымен бірге Мәскеу қорғанысын қамтамасыз ету жұмыстарына атсалысады. Олар алдымен «Метрострой» жүйесінде болып, кейіннен Мемлекеттік Қорғаныс комитетінің қарамағына өтеді.
<span />
Өткен шақ:Мен биге бардым.Мен Астанаға бардым.Сен өте ақылды едің.
Осы шақ:Мен қазір мектептемін.Ол далада.Сен көңілді болып жүрсін.
Келер шақ:Ол Екібастұзға көшеді.Мен бүгін сабаққа қатысамын.Сен сәрсенбі гимнастикаға барасың.
Наша квартира на шестом этаже, состоит из четырех комнат, два из них спальная, одна гостиная и моя комната. Маме понравилась кухня, широкая, светлая, окна большие, пол кафельный. Как заказали мебель для гостиной и кухни, быстро привезли и установили. Бұл жайлы, әдемі пәтер болды, самый правильное до начало в школе учебы переселились. Во дворе есть оказывается мои сверстники. Вчера познакомились и играли футбол. На новом месте нашел новых друзей.
Ауыспалы келер шақ:
жекеше түрі:
І. Мен кіремін, аламын, сөйлеймін.
ІІ. Сен кіресің, аласың, сөйлейсің.
ІІ. Сіз кіресіз, аласыз, сөйлейсіз.
ІІІ. Ол кіреді, алады, сөйлейді.
көпше түрі:
І. Біз кіреміз, аламыз, сөйлейміз.
ІІ. Сендер кіресіңдер, аласыңдар, сөйлейсіңдер.
ІІ. Сіздер кірсесіздер, аласыздар, сөйлейсіздер.
ІІІ. Олар кіреді, алады, сөйлейді.
Жедел өткен шақ:
Жекеше түрі:
І.Мен кірдім, алдым, сөйледім.
ІІ.Сен кірдің, алдың сөйледің.
ІІ.Сіз кірдіңіз, алдыңыз, сөйледіңіз.
ІІІ.Ол кірді, алды, сөйледі.
көпше түрі:
І.Біз кірдік, алдық, сөйледік.
ІІ.Сендер кірдіңдер, алдыңдар, сөйледіңдер.
ІІ.Сіздер кірдіңіздер, алдыңыздар, сөйледіңіздер.
ІІІ.Олар кірді, алды, сөйледі.
Нақ осы шақ:
жекеше тоүрі:
І.Мен кіріп жатырмын, алып тұрмын, сөйлеп отырмын.
ІІ.Сен кіріп жатырсың, алып тұрсың, сөйлеп отырсың.
ІІ.Сіз кіріп жатырсыз, алып тұрсыз, сөйлеп отырсыз.
ІІІ.Ол кіріп жатыр, алып тұр, сөйлеп отыр.
көпше түрі:
І.Біз кіріп жатырмыз, алып тұрмыз, сөйлеп отырмыз.
ІІ.Сендер кіріп жатырсыңдар, алып тұрсыңдар, сөйлеп отырсыңдар.
ІІ.Сіздер кіріп жатырсыздар, алып тұрсыздар, сөйлеп отрсыздар.
ІІІ.Олар кіріп жатыр, алып тұр, сөйлеп отыр.