Да вытворных адносяцца прыназоуникi, якiя паходзяць ад самастойных часцiн мовы.
Напрыклад : <em>За выключэннем</em> , <em>з выпадку</em>, <em>з мэтай</em>, <em>з прычыны</em>, <em>на працягу</em>.
Караткевiч
Каласы пад сярпом тваiм
Князь паказаў Алесю паганскае капішча, расказаў яго гісторыю, павёў у магільню Загорскіх.
Кінуўся шукаць дапамогі, а сяляне пайшлі паліць панскія сцірты і мэндлікі.
Потым, гледзячы прама ў вочы суседу, дадаў: «Дваранскі закалат — страшная штука.
Ніхто не меў права ўмешвацца ў расправу пана над прыгонным мужыком, але Алесь не вытрымаў, вырваў акрываўлены бізун з рук вар'ята, тым самым выратаваўшы Корчака ад смерці.
<em>Усе сказы ўзяты з твора У. Караткевіча "Дзікае паляванне караля Стаха".</em>
1. Складаназалежны сказ
Заставалася яшчэ якія тыдні два начаваць у адрынах або проста ў вазку пад зорамі, піць з крыніц ваду, ад якой шчыміць лоб, слухаць працяглыя, як беларускае гора, песні баб на прызбах.
2. Складаназлучаны сказ
Але гэтыя ляскі з'яўляліся і знікалі, і зноў цягнулася раўніна, раўніна, бурая раўніна.
3. Складаны бессаюзны сказ
І надвор'е на такі выпадак стала псавацца: нізкія чорныя хмары паўзлі нам насустрач, там-сям з іх цягнуліся наўскос зямлі свінцовыя палосы дажджу.
4. Сказ з рознымі відамі сувязі
<span>І ноч гэтая была цёмная, як сажа, я не бачыў нават сваіх пальцаў і толькі па паштурхванню вазка здагадаўся, што мы яшчэ едзем.</span>
Прыгонныя сяляне - гэта сяляне, якiя не мелi сваей зямлi i асабiста залежылi ад феадала. Яны выконвалi павiннасцi - паншчыну i аброк. Грашовы аброк - чынш, данiна прадуктамi - дзякло.
