Мы уже это делали:)
ліпку,зямлю,зямлёю,зямлю, шчылінку, вясны.
дзейнік, выказнік, склон:
віхор наляцеу, віхор-Н.с., ліпку-В.с.
дрэва зашумела, дрэва- Н.с.
насенне пасыпалася, зямлю-В.с.
вецер падхапіу, панёс., вецер-Н.с., зярнятка-В.с.
віхор сціх, віхор-Н.с.
зярнятка апусцілася, зярнятка-Н.с., зямлю-В.с.
яно схавалася, заснула. ,шчылінку-В.с., вясны-Р.с.
Усе гэтыя назоўнікі адносяцца да 1 скланення (ж.р. з канчаткам -а).
Канчаткі назоўнікаў 1 скланення ў давальным і месным склонах супадаюць і залежаць ад тыпу асновы.
давальны: (каму? чаму?) дачцэ, навальніца, гары, задачы, смазе, мусе
месны: (аб кім? аб чым?) аб дачцэ, аб навальніцы, аб гары, аб задачы, аб смазе, аб мусе
<span>Драма "Раскіданае гняздо" напісана Я. Купалам у 1913 г. на аснове фактаў з сям'і дзеда Ануфрыя, у якога князь Радзівіл адабраў зямлю і хату. Асэнсоўваючы сямейную трагедыю як агульнанародную, Я. Купала паказаў у творы цяжкі шлях беларускага сялянства ў пошуках страчанай бацькаўшчыны, зямлі і волі. Галоўны герой драмы — Сымон, старэйшы сын Зяблікаў. Гэта свабодалюбівы, непакорны, моцны духам чалавек. Ён здольны абараніць сваю чалавечую годнасць, заступіцца за іншых. "Свайго ў крыўду не папушчу, хоць бы там свет дагары нагамі перакуліўся", — гаворыць ён. Зоська і Незнаёмы параўноўваюць яго з вольнай птушкай, магутным арлом: "Птушкаю-арлом быць бы табе і лётаць па паднябессі, як лётае вецер гэты вольны!". Вобраз Сымона пададзены ў развіцці. Спачатку ён, як і яго бацька, спадзяецца на справядлівасць суда і законаў. Упэўнены ў сваёй праваце, ён, калі дваровыя людзі заворваюць пасевы, з сякераю ў руках бароніць сваю зямлю. Як чалавек рашучы, настойлівы і ўпарты, Сымон хоча дабіцца праўды ўласнымі сіламі. На бацькавай магіле ён дае клятву "жывым не сысці з гэтага месца, з гэтага разграбленага гнязда,... хай б'юць, рэжуць, катуюць". На прапанову маці скарыцца, пайсці да паніча на службу Сымон рашуча адказвае: "Пакарыцца?.. Гэта, мамачка, значыць: прадаць, утапіць сябе, цябе, нас усіх у няволю ім на векі вечныя — запрасіцца ў вечнае рабства, з якога выхаду ніколі не знойдзем ні мы, ні тыя, што пасля нас рабства ў спадчыну атрымаюць". Прымірыцца з панічом для Сымона— гэта здрадніцтва, адступніцтва. Становіцца зразумелым, чаму герой так строга асуджае Зосю, якая свядома пайшла на сувязь з панічом і аддала сябе на "загубу, на глум вечны". Шлях да актыўнай і дзейснай барацьбы Сымон адшукаў не адразу. Пераканаўшыся ў марнасці намаганняў сваімі сіламі дабіцца справядлівасці, Сымон пачынае задумвацца над сэнсам бацькавых слоў, што "трэба розумам ваяваць, а не тапаром". Пад уплывам перажытага (смерці бацькі, страты зямлі і хаты, ганьбы Зоські), а таксама агітацыі Незнаёмага погляды галоўнага героя драмы на шляхі вызвалення з няволі мяняюцца: "I я розумам буду ваяваць і другіх вучыць да гэтае вайны. Годзе крыўды, годзе няпраўды!" Разам з Незнаёмым ён ідзе "на вялікі сход! Па Бацькаўшчыну!" На гэтым сходзе, па словах Незнаёмага, будзе вырашацца пытанне аб тым, як выгнаць з роднай зямлі страшнага смока-упыра, як далей змагацца за поўнае вызваленне. Такім чынам, на прыкладзе Сымона Я. Купала паказаў працэс абуджэння нацыянальнай свядомасці беларускіх сялян, пошукі імі шляхоў да вызвалення. Адшукаць страчаную бацькаўшчыну, вырвацца з-пад прыгнёту і ўціску, здабыць зямлю і волю можна толькі шляхам барацьбы, змагання — такая асноўная думка твора.</span>
На русском языке:
осенний день - осеннему дню
летнее утро - летнему утру
поздний вечер - позднему вечеру
морозная ночь - морозной ночи
холодный ветер - холодному ветру
на беларускай мове:
асенні (восеньскі) дзень - асенняму (восеньскаму) дню
летняя раніца - летняй раніцы
позні вечар - позняму вечару
марозная ноч - марознай ночы
халодны вецер - халоднаму ветру
Пасля доу́гай, зiмняй ночы наступiла марозная ранiца.(ночы-канчатак Ы, Р.склон.). Неба залiлося яркай чырванню(чырванню-канчатак Ю, Т.склон). Лёгкi вецер дыхнуу́ марознай свежасцю(свежасцю канчатак Ю, Т.склон). Хлопчыкi змазалi лыжы маззю, памчалiся па снежный гладзi(маззю канчатак Ю, М.склон). Перад iмi адкрылася снежная даль вам у́сёй прыгажосцi(даль нулявы канчатак, Н.склон; прыгажосцi канчатак I, М.склон). Сказ с аднароднымi членамi-хлопчыкi змазалi лыжы маззю, памчалiся па снежнай гладзi. ПРЕДПОЛАГАЮ, ЧТО ПЕРВОЕ ПРЕДЛОЖЕНИЕ ТОЖЕ ТАКОВЫМ ЯВЛЯЕТСЯ!
