Егер мен би болсам билік жолын дұрыс бағытпен нұсқар едім.Сол арқылы əділдікке халықты шақырып өркениет жолын бағыттар едім. Би шешендерге ақыл айтып нұсқау берер едім. Халық үмітін ақтап барынша көзге түсетін едім.
Қазақ тіліне тән дауыссыз дыбыстар дауыс қатысына және жасалуына қарай
өзара бірнеше топтарға бөлініп, жүйеленеді. Олар:
<span>- үн мен салдырдың қатысына қарай: қатаң,
ұяң және үнді дауыссыз дыбыстары;
</span><span>- айтылу жолына қарай: шұғыл, ызың
және діріл дауыссыз дыбыстары;</span><span>- жасалу орнына қарай: ерін және тіл дауыссыз дыбыстары. </span>
1. Қатаң дауыссыздар
<span> Тек
салдырдан жасалған дауыссыз дыбыстарды қатаң дауыссыздар деп атаймыз. </span><span> <span>Қатаң дауыссыздарға мыналар жатады: к, қ,
п, с, т, ш</span></span>
2. Ұяң
дауыссыздар
<span> Үн мен салдырдың қатысы арқылы
жасалған дауыссыз дыбыстарды ұяң дауыссыздар деп атаймыз. Ұяң
дауыссыздарда үннен гөрі салдыры басым болады. </span><span> Ұяң дауыссыздарға мына дыбыстар
жатады: б, г, ғ, д, ж, з.</span>
3. Үнді дауыссыздар
<span> Үн
мен салдырдың қатысынан жасалып, бірақ салдырдан гөрі үн басым болатын
дыбыстарды үнді дыбыстар деп атаймыз. </span><span> Үнді
дауыссыздар жұмсақ таңдайдың қалпына қарай екіге бөлінеді: </span><span>- ауыз жолды: й, л, р, у;</span><span>- мұрын жолды: м, н, ң.</span><span>
4.
Ерін дауыссыздары</span><span> Сөйлеу мүшелері: қос еріннің түрліше
қызмет атқаруы нәтижесінде жасалған дауыссыз дыбыстарды ерін дауыссыздары деп
атаймыз.</span><span> Ерін дауыссыздарына мыналар жатады: б, м,
п, у. </span>
5. Тіл
дауыссыздары
<span> Сөйлеу мүшесі болып табылатын тілдің
түрліше қызметі арқылы пайда болатын дауыссыз дыбыстарды тіл дауыссыздары деп
атаймыз.</span><span> Тіл дауыссыздары тілдің қатысына
қарай үшке бөлінеді:</span><span>- тіл алды: д, ж, з, й, л, н, р, с, т, ш;</span><span> - тіл ортасы: г, к;</span><span> - тіл арты: ғ, қ, ң.</span>
6. Шұғыл дауыссыздар
<span>Фонациялық ауа
тербелімінің ауыз қуысында толық тосқауылға ұшырауынан пайда болатын дауыссыз
дыбыстарды шұғыл (тоғысыңқы) дауыссыздар
деп атаймыз</span>
Тамак ышып отырганда бас киыммен отыруга болмайды!
Автобуста отырганда улкендерге орын беру керек
Времена года - жыл мезгили
январь-кантар
февраль -акпан
март-наурыз
апрель-сауир
май-мамыр
июнь-маусым
июль-шилде
август-тамыз
сентябрь-кыркуйек
октябрь-казан
ноябрь-караша
декабрь-желтоксан
понедельник-дуйсенби
вторник-сейсенби
среда-сарсенби
четверг-бейсенби
пятница-жума
суббота-сенби
воскресенье-жексенби
вроде так...
Синонимы
сұлу,әдемі, әсем, көрікті, көркем
ана, шеше
ұстаз, мұғалім
шаһар, қала
