Ен – түбірі (етістік),+гіз – өзгелік етіс жұрнағы,+е – көсемше жұрнағы,+ді – жіктік жалғауының 3 жағы.
Көмек – түбірі (зат есім),+тес – есімдерден етістік тудыратын жұрнақ,+е – көсемше,+ді – жіктік жалғауының 3 жағы.
Жабдық – түбірі (зат есім),+та – есімдерден етістік тудыратын жұрнақ,+л – ырықсыз етіс жұрнағы,+ған – есімше жұрнағы.
Бер – түбірі (етістік),+іл – ырықсыз етіс жұрнағы,+е – көсемше,+ді – жіктік жалғауының 3 жағы.
Көр – түбірі (етістік),+е – көсемше;ал – түбірі (етістік),+атын – есімше.
Бар – түбір сөз (етістік).
Беріледі сөзіне морфологиялық талдау:
1) Беріледі – етістік. Не істейді?
2) Бастапқы формасы:бер.
Тұрақты белгілері:Дара,туынды,болымды,салт.
Тұрақсыз белгілері:ауыспалы келер шақ.
3) Синтаксистік рөлі - баяндауыш.
Батыр Баян (поэма) – қазақтың атақты қаламгері Мағжан Жұмабаевтың жазған поэмасы.
Батыр Баян поэмасы бізге көп дүние үйретті, өмірдің мәнін ашты. Бұл поэма арқылы жастықтың албырттығын, сезімнің соқырлығы мен ақылға бағынбайтын асаулығын, ашу мен ақылдың, сана мен сезімнің таласын, әрі көзсіз ерлікті көреміз. Баянның ісі қызғаныш па, әлде Ноянның өз Отанынан бас тартуынан ызалануы ма, ол бізге құпия болып қалатыны бәрімізге белгілі. Бірақ оқырмандар өз нұсқаларын беріп, өз сөздерін дәлелдеуде. Менің өз ойымды айтар болсам, батыр Баянның ісі екі жақты, яғни ол өз інісін өлтірмесе, Баян негізінен жасы келіп қалған батыр болатын және де өзі де қалмақ қызына көрсетпесе де, өлердей ғашық болатын. Бірақ оның өз бауырын, былайша айтқанда, өз тұяғын өлтіргені – озбырлық, қатігездікті айқындайды. Поэма өзінің сюжеттік жағынан эпостық жырларға өте ұқсас. Мағжан керемет ел аузынан естіген миф-аңызды өзінің ақындық шеберлігіімен тамаша поэма етіп жазады. Трагедиямен аяқталған бұл поэма Мағжан поэзиясының биік асқар тауы болып табылады. Реалистік негізде жазылған поэманы Мағжан табиғатпен, яғни сол кездегі табиғат әсемдігін, бізге әсерлі жеткізе алды. Бір қарағанда қызықты сюжеті бар бұл поэма тек тарихты баяндап тұрғандай. Әрине Мағжан ақын тек тарихты жырлап қоймай, сонымен қатар ерлікті, еркіндікті көрсете білді. Керемет символистердің бірі болған Мағжан поэма арқылы терең бір ой бермекші.
Елімізде 500- ге жуық құстың түрі бар. Олар табиғатты зиянкестерден қорғайды. Сондықтан олар табиғат емшілері. Олар тіршілік иелері. Олар ұрпақ өрбітеді. Балапандарын қанаттандырып, жауларынан қорғайды. Құстар табиғатқа сән береді. Жыл құстары дегеніміз- салқын түссе жылы жаққа ұшып кетіп, көктемде қайта ұшып келетін құстар.Құстардың көбі ұя құрып, оған жұмыртқа салады. Ақ қабықтың астында балапан өседі. Сонан соң ол аққабықты тесіп, сыртқа шығады. Көптеген құстардың балапандары жалаңаш және әлсіз болып дүниеге келеді.<span>құстарды бақылап, оларға жем шашып, ұя жасап қамқор болуды ұмытпаңдар. Құстар- біздің қанатты достарымыз. Егіннің, бау- бақшаның, ағаштардың сенімді серігі</span>
Сая ол осы шағын ауданның ең тəртіпті ең əдепті қызы еді. Бір күні ол мектептен шығып келе жатқанда қасындағы досы қарияның жолын кесіп өтеді. Оған Сая өзін ыңғайыссыз сезініп, досына үлкен кісіні сыйлау керек екенін түсіндіреді. Ал досы бұл жағдайды келесіде қайталамауға уəде береді.
Мүсінші бала, мамасы айганым, папасы шынгыс
