У ім наша здароўе, сіла, у ім цудоўнае цяпло.
<span>Колькі рук яго гадавала, ахоўвалі, берегло. </span>
<span>У ім - роднай зямлі сокі, </span>
<span>Сонца святло вяселы ў ім.. . </span>
Уплетай за абедзве шчокі, вырастай волатам!
<span>Круглобок і маслян ен, </span>
У меру крут, посолен, -
<span>Пахне сонечным цяплом, </span>
Пахне гарачым полем. (хлеб)
<span>"Адгадаць легка і хутка: </span>
<span>мяккі, пышны і духмяны, </span>
<span>Ен і чорны, ен і белы, </span>
<span>а бывае подгорелый". (Хлеб) </span>
<span>"Вырас у поле дом. </span>
<span>Поўны дом збожжам. </span>
<span>Сцены пазалочаныя. Аканіцы забітыя. </span>
<span>Ходзіць хата ходырам на слупе золатам" (Збожжа) </span>
<span>"Ты не клюй мяне, дружа, галасісты пеўнік. </span>
<span>У зямлю цеплую пайду, да сонца колосом узыду. </span>
<span>У ім тады такіх, як я, будзе цэлая сям'я". (Зерне) </span>
"Усім патрэбны, а не кожны зробіць" (Хлеб)
Б'юць мяне кіямі, ціснуць мяне камянямі,
Трымаюць мяне ў вогненнай пячоры,
Рэжуць мяне нажамі.
За што мяне так губяць?
<span>За тое, што любяць. (Хлеб)</span>
Рамантызм – надзвычай важны этап у развіцці культуры, гэта сапраўдная рэвалюцыя ў мастацтве, не толькі ў літаратуры. Рамантыкі падпарадкавалі сабе тэатр, жывапіс, музыку, філасофію, многія гуманітарныя навукі. А ў літаратуры тэмп развіцця надзвычай паскорыўся, новыя плыні і напрамкі ўзнікалі і развіваліся нават за месяцы. Як ні ў адну іншую эпоху, літаратура рамантызму звязана з філасофіяй. Рамантыкі сцвярджалі веру ў панаванне духоўнага пачатку ў жыцці, падпарадкаванне матэрыі духу.
Адным з выдатных пісьменнікаў-рамантыкаў быў Ян Баршчэўскі. Вяршыняй творчасці пісьменніка стала кніга "Шляхціц Завальня, або Беларусь у фантастычных апавяданнях". Яна складаецца з чатырнаццаці апавяданняў міфалагічна-фальклорнага зместу, сюжэты якіх скаладаюць аповеды падарожнікаў у доме шляхціца Завальні падчас доўгіх зімовых вечароў. Усе апавяданні глыбока павучальныя і ў той жа час займальныя.
Найбольш цікавыя апавяданні "Плачка" і "Сын Буры". "Плачка" - адно з самых незвычайных апавяданняў кнігі. У гэтай гісторыі апісваецца незвычайная прыгожая кабета, якая з'яўляецца ў пакінутых дамах, у пустых касцёлах і на руінах. На яе вачах заўсёды блішчэлі слёзы, з-за таго людзі называлі яе Плачкай. Вобраз Плачкі сымвалізуе, што ў чалавека на першым месце павінны быць не матэрыальныя, а духоўныя каштоўнасці. Яна плача, бо іх, каштоўнасці, не бачаць, не разумеюць, ганяюцца за ўяўным, несапраўдным.
У апавяданні "Сын Буры" сляпы Францішак расказвае пра сваю сустрэчу з дзіўным пілігрымам, які назваў сябе Сынам Буры. У час буры гэты чалавек не хаваўся ад дажджу і ветру. Сын Буры расказаў, як некалі каля беднай хаціны сваіх бацькоў спаткаў Плачку, апранутую ў сукенку вясёлкавых колераў і з кветкамі на галаве. Плачка паказала юнаку далёкі свет, над якім пад аблакамі кружылі арлы. Хлопе вырашыў пабачыць, што дзеецца на свеце, і з таго часу блукае па зямлі. Сын Буры - чалавек, апантаны вечнай прагай творчасці, пошуку ісціны, пазнання, дзеяння.
Вобразы Плачкі і Сына Буры арыгінальны і не сустракаюцца ў іншых славянскіх літаратурах. Кніга "Шляхціц Завальня" ўздымае перш за ўсё маральна-этычныя праблемы. Але паўстаюць яны ў цікавых міфалагічных вобразах.
