Между сказуемым и подлежащим, если сказуемое является существительным и используется в именительном падеже. (Волк — животное. Хорошая машина — мечта мужчины.) Если сказуемое стоит с частицей не, то тире опускается. (Машина не роскошь.);Между сказуемым и подлежащим, если подлежащее в именительном падеже, а сказуемое — неопределенная форма глагола или же они оба глагола неопределенной формы. (Мечта — жить вечно. Спать — не мешки тягать.);Перед "это" ставится тире, если этим словом сказуемое присоединяется к подлежащему. Это правило применимо к словам "это есть", "вот", "это значит" (Лев — это зверь. Летать — вот достойная мечта.);Перед обобщающим словами после перечислений. (Глаз, нос, рот — всё на лице. Ни слезы, ни мольба — ничто не тронуло его.);Перед приложением, если оно находится в конце предложения. (Он хотел одного — денег и только денег.);Между парой сказуемых или предложений, если во втором - резкое противопоставление или неожиданное присоединение к первому. (Я пришел — а все уж здесь! Захотелось выпить — уронил стакан.);Между предложениями или словами, соединенными без союзов, для подчеркивания резкой противоположности. (Не вода в той чаше — нектар богов.);Между предложениями, если второе содержит вывод из первого или результат и не соединяется союзом. (Ладонь чешется — деньги будут. Пальцы в розетке — током ударит.);Между придаточным и главным предложениями, если главное идет вторым и не присоединяется союзом. (Лес рубят — щепки летят.);В месте распадения простых предложений на две группы слов, если другим способом это выразить невозможно. (Врага — в пыль! А сержанту — медаль
Параўнальная характарыстыка літаратурных герояў (У. Караткевіч "Паром на бурнай рацэ")
Літаратура з’яўляецца адным са сродкаў пазнання жыцця і, перш за ўсё, чалавека. Каб болыы глыбока раскрыць характары, пісьменнікі часта ідуць па шляху супастаўлення герояў. Такі прыём выкарыстаны Янкам Купалам у паэме «Курган» пры абмалёўцы вобразаў гусляра і князя. У параўнальным плане пададзены вобразы Сцёпкі і Аленкі ў аповесці «На прасторах жыцця» Якуба Коласа. Гэтым прыёмам карыстаўся і У. Караткевіч пры стварэнні вобразаў Пора-Леановіча і Горава ў апавяданні «Паром на бурнай рацэ» .
Абодвагероі — выпрабаваныя ў баях ваенныя ў чыне каззітанаў, якія накіраваны з ротай салдат ахоўваць адзіны паром, каб не аддаць яго ў рукі паўстанцам. У пачатку твора аўтар зазначае, што аднаму з іх, Пора-Леановічу, «не вельмі верылі як нашчадку сепаратысцкай фаміліі і ўраджэнцу Магілёва» , таму «ў дапамогу яму» паставілі Юрыя Горава, карэннага русака са старой маскоўскай фаміліі, які быў паранены ў сутычцы з атрадам паўстанцаў пад Ракавам і адасланы «ў тыл» на лячэнне. Сімпатыі чытача, здаецца, павінны быць на баку Пора-Леановіча: чалавека, якому не давярае сам генерал урадавых войск. Бо ці можна прыхільна ставіццаі да чалавека, роля якога — шпіёніць? Але гэта толькі першае ўражанне. У. Караткевіч не навязвае нам сваіх думак, а дае магчымасць разабрацца, хто ёсць хто?
Вось мы бачым Горава, які ў думках апынуўся ў Маскве, успамінае сваю старэнькую маці, каханую дзяўчыну Надзейку, марыць аб мірным жыцці. І раптам — стрэл! Гэта страляў-забаўляўся з дуэльных пісталетаў Пора-Леановіч. Горава ўразіў (каторы ўжо раз! ) яго сухі прыгожы твар, белыя валасы, бакенбарды і, галоўнае, страшнаватыя блакітныя вочы, у якіх бачная была пагарда да ўсяго. І яшчэ рэзкі шрам паўз брыво і левую скронь — адмеціна двубою. Многае можа сказаць пра героя яго партрэт. Пора-Леановіча выдавалі вочы Аўтар далей скажа: «Яго нахабныя і страшныя вочы гарэлі вясёлым шаленствам» . І тут жа Гораў Дасць дакладную характарыстыку Пора-Леановічу: «Чалавек, які сядзіць насупроць яго, — страшны, вельмі небяспечны чалавек, драпежнік, у якога, пэўна, зусім няма ў душы месца для так званых пакут сумлення» . І вельмі хутка мы ўпэўнімся ў гэтым.
Наступная ноч выдалася «вераб’інай» . Дождж паліў так, што, здавалася, паветра было менш, чым вады. Вада прыбывала вельмі хутка, рака пайшла старыком. На перасцярогу бывалага салдата Івана, які прапанаваў паставіць каравул на рацэ, каб не здарылася бяды з прахожымі, Пора-Леановіч рэагуе іранічна: «Табе што да таго? Няхай не суюцца ў ваду... » І калі Гораў хоча неяк абразуміць Пора-Леановіча, гаворачы, што да свайго народа трэба адносіцца з павагай, што людзі не вінаватыя, калі дрэнна робяць улады, той адказвае, што народ — гэта быдла, якое па галаве трэба біць. І ваша, і наша, і польскае, і ўсякае. Іншага яны не варты. Людзей не шкадуй. Ні жанчын, ні дзяцей. Ідзі па трупах, і добра табе будзе.
І мы пачынаем разумець, які жудасны чалавек гэты Пора-Леановіч. Для яго галоўнае — стаць на той бок, які выйграе. А прысяга, закон гонару — гэта не для яго. Яшчэ болып поўна раскрываюцца героі апавядання пры сустрэчы з жанчынай, жонкай Грынкевіча, кіраўніка паўстанцаў, якая везла памілаванне свайму мужу. Адзін (Пора-Леановіч) ведаў, што пакаранне Грынкевіча будзе выканана гэтай ноччу, і наўмысна затрымліваў жанчыну. Другі (Гораў), нічога не ведаючы, рызыкаваў сваім жыццём, каб пераправіць жанчыну на другі бераг раз’юшанай ракі.
Менавіта гэтая вераб’іная ноч паказала, якія розныя тыпы людзей увасабляюць Пора-Леановіч і Гораў. Мы ўбачылі, што адзін з іх люта ненавідзеў людзей, а другі ганарыўся сваім народам.
<span> Такія людзі, як капітан Пора-Леановіч, не павінны жыць на зямлі, — падкрэслівае аўтар, — і адмоўны герой гіне на дуэлі.</span>