Салт етістік[1] — табыс септікті сөзді қажет етпей, түрлі қосымшалы сөздермен тіркесіп келетін етістік түрі. Салт және сабақты етістіктердің тұлғалық жағынан айырмасы жоқ, негізгі ерекшелік етістіктің ішкі мағыналық құрылымында. Етістіктің салт не сабақты болуы мағыналарының нысанға бағытталуына байланысты болғандықтан, Салт етістік сабақты етістікке, керісінше, сабақты етістік салт етістікке айнала алады. Салт етістікті сабақтыға айналдыруда -тыр, -тір, -дыр, -дір, -ғыз, -гіз, -қыз, -кіз, -ыр, -ір, -т секілді өзгелік етіс жұрнақтары (ағаш өсті — ағашты өсір; орындықта тұр — орындықты тұрғыз, т.б.), ал сабақты етістікті салт етістікке айналдыратын -ыл, -іл, -л, -н тәрізді ырықсыз, өздік етіс жұрнақтары (сабақты оқы — сабақ оқылды; кітапты ал — кітап алынды, т.б.) үлкен рөл атқарады.[2] Зерттеушілер мұндай қосымшаларды сөзжасам қосымшалары дейді, ал салт және сабақтылық белгіні етістіктің полисемдік немесе омонимдік сипатын ажырататын шарт ретінде ұсынады. Яғни бірдей айтылатын етістіктер әр уақытта тек салт не тек сабақты мәнде болса, онда ол көп мағыналы етістік те, бірде салт, бірде сабақты болса, омоним ретінде танылады.[3] Салт және сабақтылық қасиет түбір етістікке ғана емес, туынды, күрделі етістіктерге де тән.[4]
Смотря какой город! Например: Алматы ! Менің сүйікті қала Алмыты.1929-1997 жылдарды Алматы ҚР астанасы болды. Ол өте ұлкен және әдемі қала. Алматыда: Медеу мұз айдыны , мұражайлар, Республика сарайы, кітапханалар, өте көп театрлар бар. Тағы Алматыда Кіші Алматы, Ұлкен Алматы өзендері бар.Қалада 100-ге жұық оқу орындары бар.500- дей мейрамханалар мен кафелер қала халқы мен қонақтарға қызмеи етеді. 1929-1997 жылдарды Алматы ҚР астанасы болды. Мен Алматы қаланы өте жақсы көремін!
(взято)
Наурыз көже– ұлттық тағам. Келер жылғы молшылықтың жоралғысы ретінде наурыз тойында әрбір шаңырақта міндетті түрде әзірленген. Халықтық дәстүр бойынша оған бидай, тары, сүр ет, бұршақ, сүт, су, тұз сияқты кем дегенде жеті түрлі азықтық заттар міндетті түрде қосылуы тиіс. Тақ санын сақтап, мұндай заттар көбейтіле беріледі. Соғымнан арнайы сақталған мүшелер (қазы, қарта, шұжық, т.б.) де қосылады. Ол негізінен бидай көже, тары көже секілді әзірленген (қысқаша Көже). Наурыз көжені халық арасында “тілеу көже”, “көп көже” деп те атай береді. Наурыз көжеге, наурызға арналып сойылған малдың кәделі асына Наурыз бата берілген соң, жиналған халық: “ақ мол болсын” деген тілек айтып тарқасады.
Мен оқымақпын сөйлемекпін қайтпақпын
сен оқымақсың сөйлемкшісің қайтпақшысың
сіз оқымақшысыз сөйлемекшісіз қайтпақшысыз
ол оқымақ сөйлемек қайтпақ
біз оқымақпыз сөйлемекпіз қайтпақшымыз
сендер оқымақшысыңдар сөйлемекшісіңдер қайтпақшысыңдар
сіздер оқымақшысыздар сөйлемекшісіздер қайтпақшысыздар
олар оқымақ сөйлемек қайтпақ
