Шахмат — ақыл-ой <u>спорт</u> түрі. Шахмат сөзінің мағынасы парсышадан патша (шах) өлді (мат) дегенді білдіреді. Әлемдегі кең таралған ойындардың бірі саналады.
Шахмат екі ойыншы арасында шахмат тақтасында ойналады. Ойын тақтасы 64 шаршыдан тұрады. Ойының басында әрбір ойыншының иелігінде ақ немесе қара түсті он алты тас (шахмат фигурасы) болады: бір патша, бір уәзір, екі піл, екі ат, екі тура және сегіз пешка. Ойынның мақсаты қарсыластың тастарын шабуылдай отырып, патшаға <u>мат</u> қою.
Біздің үйде алты адам бар,
мен бесінші сыныпта оқимын,
Анам маған бес жүз тенге берді,
біздің ауылда төрт дүкен бар,
менде бүгін үш сабақ болады,
менің ағам он үште
Қой-3 әріп 3 дыбыс 1 буын(туйык буын)
қ-дауыссыз, қатаң
о-дауысты, жуан, ашық, еріндік
й-дауыссыз, үнді
__________
лақ-3 әріп 1 буын(туйық) 3 дыбыс
л-дауыссыз, үнді
а-дауысты ашық езулік жуан
қ-дауыссыз қатаң
Дос ол сенің өміріндегі ең жақын адам. Сен ол адамға өзінің мұнынды, қайғынды да айта аласын. Дос ол сені қйын сәттерде сені жалғыз қалдырмайды. Қазіргі заманда жақсы достар табылмайды. Сен оны мүлдем сақтай алмаыйсын үйткені, қазіргі заманда барлық адам сатқын, өзінше, адамның кйген киімі мен үстіндегі үйіне, астында мініп жүрген көліктерге қарайды. Осындай заманда сен өзіне сенімді достар таба алмайсын, семен бірге сырын бөлісетін дос жоқ қазір. Адамның киген киіміне емес, нені мініп нені ішетіне қарамай ақ, онын сеніміне, жүрегіне жәнеде ішкі жанына қарау керек. Дос өзін және де сені сақтай біле білу керек. Достар мәңгі бірге болсын!