Балық таза су - біздің суайдындарымыздың керек қорыу бол- . Қармақбауларда, далаларда, тауларда бөлек-бөлек құнның айуанаттары - таудың даласының, біздің қармақбауларымыздың, тұрады қорыу бол-.
Балыққа - су, құсқа - ауа, аңға - орман, таудың даласының, : ал адамға ел керек . Қарамастан және қоры- табиғатты - қоры- елді
Жас бала анадан туғанда екі түрлі мінезбен туады: біреуі - ішсем, жесем, ұйқтасам деп тұрады. Бұлар - тәннің құмары, бұлар болмаса, тән жанға қонақ үй бола алмайды. Һәм өзі өспейді, қуат таппайды. Біреуі - білсем екен демеклік. Не көрсе соған талпынып, жалтыр-жұлтыр еткен болса, оған қызығып, аузына салып, дәмін татып қарап, тамағына, бетіне басып қарап, сырнай-керней болса, дауысына ұмтылып, онан ержетіңкірегенде ит үрсе де, мал шуласа да, біреу күлсе де, біреу жыласа да тұра жүгіріп, «ол немене?», «бұл немене?» деп, «ол неге үйтеді?» деп, «бұл неге бүйтеді?» деп, көзі көрген, құлағы естігеннің бәрін сұрап, тыныштық көрмейді. Мұның бәрі - жан құмары, білсем екен, көрсем екен, үйренсем екен деген. Дүниенің көрінген һәм көрінбеген сырын түгелдеп, ең болмаса денелеп білмесе, адамдықпен орны болмайды. Оны білмеген соң, ол жан адам жаны болмай, хайуан жаны болады. Әзелде құдай тағала хайуанның жанынан адамның жанын ірі жаратқан, сол әсерін көрсетіп жаратқаны. Сол қуат жетпеген, ми толмаған ессіз бала күндегі «бұл немене, ол немене?» деп, бір нәрсені сұрап білсем екен дегенде, ұйқы, тамақ та есімізден шығып кететұғын құмарымызды, ержеткен соң, ақыл кіргенде, орнын тауып ізденіп, кісісін тауып сұранып, ғылым тапқандардың жолына неге салмайды екеміз? Сол өрістетіп, өрісімізді ұзартып, құмарланып жиған қазынамызды көбейтсек керек, бұл жанның тамағы еді. Тәннен жан артық еді, тәнді жанға бас ұрғызса керек еді. Жоқ, біз олай қылмадық, ұзақтай шулап, қарғадай барқылдап, ауылдағы боқтықтан ұзамадық. Жан бізді жас күнімізде билеп жүр екен. Ержеткен соң, күш енген соң, оған билетпедік. Жанды тәнге бас ұрғыздық, ешнәрсеге көңілменен қарамадық, көзбен де жақсы қарамадық, көңіл айтып тұрса, сенбедік. Көзбен көрген нәрсенің де сыртын көргенге-ақ тойдық. Сырын қалай болады деп көңілге салмадық, оны білмеген кісінің несі кетіпті дейміз. Біреу кеткенін айтса да, ұқпаймыз. Біреу ақыл айтса: «Ой, тәңірі-ай, кімнен кім артық дейсің!» - дейміз, артығын білмейміз, айтып тұрса ұқпаймыз. Көкіректе сәуле жоқ, көңілде сенім жоқ. Құр көзбенен көрген біздің хайуан малдан неміз артық? Қайта, бала күнімізде жақсы екенбіз. Білсек те, білмесек те, білсек екен деген адамның баласы екенбіз. Енді осы күнде хайуаннан да жаманбыз. Хайуан білмейді, білемін деп таласпайды. Біз түк білмейміз, біз де білеміз деп надандығымызды білімділікке бермей таласқанда, өлер-тірілерімізді білмей, күре тамырымызды адырайтып кетеміз.
Мен диқаншы болсам
Егістік алқабында диқаншылар егін егеді. Егін егетін адамды - диқаншы деп атаймыз. Диқанның еңбегі - ауыр еңбек. Диқаншылар ерте көктемде жерді жыртып, бидайдың тұқымын себеді. Жаз бойы сепкен бидай тұқымын күтіп - баптайды. Құстардан, құрт - құмырсқалардан қорғап жүреді. Бидай алқабы суғарылмайды. Ол тек жаңбыр суымен өседі. Үлкен еңбек етудің арқасында сары алтындай сары бидай күзде пісіп жетіледі. Диқаншылар бірнеше гектарға созылған үлкен алқапқа дәнді дақыл, бидай, дән өсіреді. Күзде олар көп өнім жинап, өз еңбектерінің пайдасын көреді.Жаңбыр жақсы жауған жылдары молшылық болып, өнім көп болады.
Мен диқаншы болсам егін егіп, егіншілікпен айналасатын едім. Бұл ауыр еңбек болғанымен, бейнетіне қарай зейнеті.