-Сəліметсізбе!
-Сəліметсізбе!
-Маған сүт пен май беріңізші
-Міне,ал
-Рахмет,сау болыныз!
-Сау болыныз!
Атырау – Еуропа мен Азия құрлықтарының шекарасындағы әсем қала. 1991
жылға дейін қала Гурьев деп аталды. Кейін Атырауға ауыстырылып, теңіз
жағасындағы қала Қазақстанның ірі қалаларының біріне айналды. Атырау
қаласы Түрікменстан, Өзбекстан және Ресейдің Астрахань облысымен
шектеседі.
Атырау қаласында танымал Жайық өзені ағып өтеді. Жайық қаланы Ероупа
және Азия аймақтарына бөледі. Әу бастан, қала Жайық өзенінің жағасында
салынды, кейін 30 шақырымға шегінді.
Атырау қаласы салынғаннан кейін балық шаруашылығы мен мұнай өндіру
саласы қарқынды дами бастады. Уақыт өте келе бұл салалар қаланың ғана
емес, күллі елдің ірі салаларына айналды. Атырау қаласында республика
бойынша тұңғыш рет мұнай тазарту, мұнай өндіруге қажетті құрал-саймандар
шығару, балық консервілеу сияқты зауыттар тұрғызылып, іске қосылды.
2009 жылы өткізілген халық санағы нәтижесінде Атырау қаласының
тұрғындарының саны 163 мыңға жеткен. Қалада жеті мешіт, бір православ
мен үш протестант шіркеулері тұрғызылған.
Атырау климаты шұғыл континентальды. Жаз мезгілі өте ыстық, ауа-райы
температурасы +40, +42°C-қа көтерілуі мүкін. Ал қыс мезгілі ызғарлы әрі
суық болады. Ауа-райының орташа температурасы - -20, -25°C. Қатты жел
мен шаңды дауылдар жиі болады.
Қалада қоғамдық көліктер жиі қозғалады. Әуежай, авто және темір жол
вокзалдары тәулік бойы жұмыс істейді. Атырау әуежайы қаладан бес шақырым
жерде орналасқан.
Атырау қаласы мәдени-танымдық және білім ордаларынан кенде емес.
Мұнайшылар қаласына келген жандар қаланың мәдениет ошақтарын аралай
алады. Облыстық тарихи-өлкетану мен Өнер мұражайлары, Драма театры,
Мұнай айыру зауытының мәдениет үйі, филармония жұмыс істейді. Сондай-ақ,
музыка, спорт мектептері, Атырау мұнай және газ институты, Халел
Досмухамедов атындағы Атырау Мемлекеттік университеті, Атырау
политехникалық колледжі т.с.с. білім ордалары жас мамандарды оқытады.
Қала көшелері кең әрі олардың атаулары ерекше. Атырау көшелерінің
атаулары Абай Құнанбаев, Мұхтар Әуезов, Шоқан Уәлиханов, Степан, Разин,
Емельян Пугачев сынды тарихи тұлғалардың құрметіне қойылған.
Атырау қаласының заманауи сәулетінің Қазақстанның өзге қалаларынан еш
айырмашылығы жоқ. Қаланың басты көрікті мекені - XIX ғасырда салынған
Православ шіркеуі. Бұл шіркеу Атырау қаласында тұрғызылған алғашқы
ғимарат. Жайық өзенінің бойындағы жаяу жүргіншілер көпірі қаланың
мақтанышына айналған. Бұл көпір Әлемдік Рекордтар кітабына енген.
39 жаттығу:1 кестеге: да та де ма ме ба бе па пе
2 кестеге: ақ ау мыс міс ды ді
3 кестеге; мен бен пен
О корень от слова ол ган суфикс
Қазақта «ас атасы – нан» деген сөз бар, яғни астың, дәмнің үлкені – нан. Бала ақ пен қараны ажыратып танымай тұрып-ақ оған оң қолына нан ұстауды, нанды баспауды, тастамауды үйретеді. Нан қасиетті. Адам кез келген тамақты екі күн жесе, ол қанша нәрлі болғанымен сол тамақтан жалығады. Ал бірақ адам баласы өмір бойы наннан шықпайды, наннан зерікпейді, жалықпайды. Дастарқаныңыздың үстінде күнде нан тұрмаса, көңіліңіз де, дастарқаныңыз да – орта, берекеңіз кетіп, дүние ойсырап тұрған секілді басқа тамақ көзіңізге көрінбейді. Нанның қасиеттілігінің өзі осыдан-ақ көрінеді. Ұнның құрамындағы адамның бойына нәр беретін, куат беретін ағзаға қажеттінің бәрі бар. Өзге халықты қайдам, қазақтың нансыз күні жоқ деуге болады. Қазақта «қатықсыз қара су ішіп, қара нан жесек те, амандық болсын» деген де сөз бар ғой… «Нанды жерге тастама», «нанның үстіне зат қойма», «нанды төңкерме», «нанды бір қолмен үзбе» деген сөздің барлығы – сол нанның қасиетіне орай айтылған тыйымдар. Тіпті адам ашыққан кезде қолы жетпейтін биікте тұрған нанды Құранның үстіне шығып алуға болады екен, бірақ нанның өзін ешқашан баспаған. Нанның қасиетті Құраннан да жоғары бағаланатынын осыдан-ақ білуге болады. «Адам атамыз бен Хауа анамыз пейіштен қуылған кезде ит бірге ілесіп кетіп, сонда бидай иттің ұртында келген дейді. Итті «жеті қазынаның бірі» дейтін себебіміз адамзат сол иттің ырыздығын жеп жүр» деген бұрыннан келе жатқан аңыз бар. Бір таңданарлығы, жер бетінде басқа дақылдардың, жемістердің барлығының жабайы түрі бар. Айталық, алманың, жуаның, сұлының дегендей, барлығының жабайы түрі табиғатта кездеседі, бірақ бидайдың жабайы түрі жоқ. Сол себептен де, қазіргі тілмен айтсақ, бидайдың ғарыштан келгеніне иланасың. Шынымен, осы қисынға, «бұл жердің дәні емес, бізге бейнебір ғарыштан жеткен» дегенге біртүрлі сенгің келеді. Үйге келген кез келген адам асығыс болса да, өзге тамақтан емес, наннан ауыз тиіп шығады. Адамдардың арасындағы ынтымақ бірлік, бір-біріне деген жақсы қарым-қатынас, ауызбіршілік дастарқанның үстіне қойылған нан арқылы нығая түседі, яғни өзі нан ауыз тиген үйіне қазақ жамандық тілемеген. Нанын берген адамға жамандық ойламаған. Қазақтың «бір күн дәм татқан жерге қырық күн сәлем» дейтін сөзі осыдан келіп шыққан