Тасаттық,ханзада,үнпарақ,әдістеме,уез,желім,алаш,самолет,қор,қорамсақ,төраға,космос,жарнама,қызыл әскер,төлемақы,сауыт сөздеріне
Лилия Концевая [28]
<span>Тасаттық, үнпарақ </span><span>архаизм создер.</span>
Уақыт-бізге берілген сый болып табылады.Біз өзімізге берілген уақытты үнемдей білуіміз керек.Әрбір уақытыңды қызықты хоббимен өткіз.Өзіңе ұнаған хоббимен айналыс.Уақытты бағалау қажет.Күн сайын өтіп жатқан уақытың саған қайтып келмейді.Сол себепті қазір қолыңнан келетін нәрсені істе.Кейін өкініп қалма.Уақыттың әрбір сағаты, әрбір минуты,тіпті, әрбір секунды біз үшін өте қымбат.Себебі, сен кез-келген уақытта алдыңнан не шығатынын білмейсің.Сол себепті, әрбір уақытымызды аялап, оны босқа өткізгенше, өзіңе пайдасы тиетін нәрсемен өткізуің керек.Уақытты бағалайық.Уақыт-бізге берілген сый.
Өткен шақ — іс-әрекет, қимылдың сөйлеп тұрған уақыттан бұрын болып өткенін білдіретін етістіктің шақтарының бір түрі.
Өткен шақ 3 топқа бөлінеді:
1) Жедел өткен шақ “-ды, -ді”, “-ты, -ті” жұрнақтары арқылы жасалып, іс-әрекеттің жуық арада ғана болып өткенін, аяқталғанын көрсетеді. Мысалы: “келдім”, “таптыңдар”.
2)Бұрынғы өткен шақ іс-әрекеттің сөз болып отырған уақыттан көп бұрын іске асқанын білдіріп, айғақты түрі есімшенің “-ған, -ген”, айғақсыз түрі көсемшенің “-п”, “-ып”, “-іп” тұлғаларындағы етістіктің тікелей жіктелуі арқылы жасалады. Мысалы: “барған”, “айтқан”, “барыпты”.
3) Ауыспалы өткен шақ — іс-әрекеттің бірнеше дүркін болып өткенін білдіреді. Есімшенің “-атын, -етін”, “-йтін” формалары арқылы жасалады. Мысалы, “тыңдайтынбыз”, “көретінсіңдер”. Келер шақ іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен кейін болатынын білдіретін етістіктің бір шағы.
4. тұрған, баратын, келген, бітетін