Толағай" - халық аңызы. Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданындағы тау атауына байланысты аңызда бұрынғы өткен заманда, үлкен өзен бойында Саржан деген аңшы өмір сүргендігі, жылдар жылжып, күндер өткенде оның әйелі Айсұлу өмірге ұл әкелгендігі, қуанған әкешеше дүбірлетіп той өткізіп, балаға Толағай деген ат қойғандығы айтылады. Ертегі желісіндегідей сюжеттер бой көрсетіп, Толағай ай санап емес, күн санап өседі. Төрт жасында нағыз батырға айналып, жетіге келгенде белдесуге шақ адам табылмайды. Әкесімен бірге аңға шығып, атақты аңшыға айналады. Бірде олардың мекеніне жұт келеді. Жауын жаумай, қуаңшылық болады. Шөлден мал қырылып, адам өледі. Күннің ыстығынан киіз үй- ді паналап, анасымен әңгімелесіп, Толағай одан жаңбырлы жерді сұрайды. Анасы қиыр шетте өткен жастығын еске алып, ешқашан құрғақшылықты білмейтін, шөбі шүйгін мекеннің бар екенін айтады, таулары аспан тіреген жер жаннаты Тарбағатай жайлы ұзақ әңгімелейді. Ол көп жүріп шыңдарын қар басқан асқар тауларды тауып алады, оған биік тоғайлы, құстары сайрап, төбесін бұлт жапқан бір ғана тау ұнайды. Ол осы тауды құшағына алып, қатты ырғайды да арқасына салып, кері еліне қарай қайтады. Ол шаршамай ұзақ жүреді. Халық жылжып келе жатқан үлкен тауды көреді. Оны көтеріп келе жатқан Толағай екенін біледі. Найзағай ойнап, күн күркіреп, жауын селде- теді. Халық "Толағай" деп ұрандап, қуанышпен қарсы алады. Қуарған шөп көтеріліп, жан-жануар мөңіреп- азынап шулайды. Шаршаған батыр тау астынан шыға алмай "Апа!" деген жалғыз ауыз сөзге ғана шамасы келеді де, мәңгіге тау астында қалады. Бақытты ана айғайлы жылауға басады, халық қайғы жамылып, тау да бұған шыдай алмай көзінен жас бұлақ болып ағады. Содан бері бұл тау "Толағай" деп аталады. Аңызды Шығыс Қазақстан мемлекеттік университеті қазақ әдебиеті кафедрасының фольклорлық экспедициясы Тарбағатай өңірінен жазып алған. Қолжазба нұсқасы осы кафедраның арнайы қоры мен Әдебиет және өнер институтының қолжазба және мәтінтану бөлімінде сақтаулы.
Отбасы өте маңызды әр адамның өміріндегі. Отбасы - ол ең жақын, туған адамдар, біз өте жақсы көреміз, олар сыйлайды бізге жылу көмектеседі қиын жағдайларда. Бұл мен туған үй, жайлы және қауіпсіз. Отбасы - бұл сенің кішкентай әлем, онда барлық түсінікті, үйреншікті және қымбат.
Отбасы - негізі, біздің қоғам. Бір кездері біздің ата-влюбились-бірін шешті отау. Содан кейін олардың отбасы пайда болды балалар. Ал бірнеше жылдан кейін біз өзіміз болмақпыз ғой ересектермен және захотим құру аяқталды.
Нағыз отбасы - бұл жай ғана мүмкін туыстары. Бұл ерекше қарым-қатынасы, бір-біріне сүйіспеншілік, өзара сыйластық, көмек. Бұл кезде әрбір адам бірегей және таптырмайтын, өйткені ол енгізуде жатыр. Бұл әжемнің ертегілері және дәмді бәліштер, бұл мамина забота, папина. Отбасы - бұл тіпті сенің негізгі зверушка - оның толыққанды мүшесі.
Өкінішке орай, отбасының әр түрлі болады, және қарым-қатынас. Мысалы, біреу үнемі ссорится бір-бірімен, ал жиі, тіпті мүмкін жекпе-жекке шығасың. Ал кейде тіпті керісінше - барлық отбасында меніңше, мүлдем енжар, бір-біріне ойламайды, бірде істерін, бірде-мүдделері де, проблемалары, білмейді, кім немен өмір сүреді. Көп анекдотов жаңалық. Мысалы, оның әкесі әлгі келген балабақша бөтен бала. Меніңше, барлық осындай ойларымен үлесі бар грустной правда.
Әрбір армандайды бақытты отбасы. Бірақ бұл бізді қаншалықты біз өз күш-жігерін салуға дайын оған. Бұл жеке адамдар арасындағы қарым-қатынас әр түрлі ұрпақтар, көзқарастар мен наным-сенім, мәжбүр үнемі шешуге тұрмыстық мәселелері. Әрине, кейде қақтығыстар, даулар. Бірақ менің ойымша, ең бастысы - бұл бір-бірімізді. Басты қателік адамдардың туыстық қатынастары, менің ойымша, бұл олар бастайды қабылдауға, бір-бірін тиісті ретінде. Олар келмегенде қорқып обидеть жасауға ауырады. Міне, басқаның біз әрқашан сыпайы, ал үйде болады накричать на кого-кого, өйткені бұл сенің!
Туған адамдар - бұл "жынды" керек біз бағалаймыз. Ал отбасы - біздің сенімді пана үлкен емес, әрқашан тату. Әрқайсымыз міндетті түрде өз үлесін қосуы тиіс бақыт.
Қыс басталды.даланы қалын қар басты.Балалар сырғанақ теуіп,зулатып жүр.Құмарлары қанғанша ойнады.Кенеттен қалың қардын ар жағынан ақ сақалды,алып денелі адам көрінді.Балалар оны кім екенін білу үшін қасына жақындады.Ол алыстан балалар үшін келген Аяз ата екен.Ол балаларға кәмпит,ойыншықтар сыйлап, жаңа жыл сыйлады
Ygtbdbdb yvrb uvfbrv yvdvt