1..Жасы үлкеннің сөзін бөлме – в разговоре не перебивай старших.
2. Жасы үлкеннің жолын кеспе – не пересекай дорогу старшему.
3.Ата-анаңа қайда барасыз деп сұрама – не спрашивай родителей, куда они идут.
4.Үлкенге сыртыңды беріп отырма – не садись спиной к старшему.
.5Кісі жолын кеспе – не переходи дорогу перед старшим.
6.Қонаққа берер затты сол қолмен берме – то, что даешь гостю, не протягивай левой рукой.
7.Кісіге қару кезенбе – не направляй оружие на человека.
8.Жалғыз ағашты кеспе – не руби одинокое дерево.
9.Жыңғылмен атты қамшылама – не погоняй лошадь гребенщиком.
<span>10.Көгалды таптама – не топчи поляну.</span>
<span>
</span>
Әдеп сақтаған,күлген,түсінер,ойлайтын,қалдырмақ,ұстайтын,оқыған,қараған,көрсететін,ұнамас,келтірер осы сөздерді қатыстырып Әдепт
АлинаВороновская [18]
Біз әдеп сақтаған халықпыз. Әдеп- адам бойындағы жақсы қасиет. Себепсіз көп ішінде қатты күлген, немесе қатты даурығып сөйлеген әдепсіздік болады. Сабырмен, асықпай айтсаң, ол бәлкім сенің ойыңды түсінер. Көп ойланатын несі бар, бәрміз бірге демаламыз. Ата-анасы оны осында қалдырмақ болып отыр. Өйткені ол бұл жерде көгершіндер ұстайтын. Оның атасы оқыған, білімді адам. Ағайын-туыстардың жағдайын жасап, олардың отбасына да қараған кісі. Ол бізге отбасылық суреттерін көрсететін. Сенің бұл шешімің оған ұнамас. Ол бұл тақырыпқа көп мысалдар келтірер.
Сөйлем құрамына қарай жай сөйлем және құрамалс сөйлем болып екі топқа бөлінеді . Жәй сөйлем бір ғана ойды білдіріп, бір интононациямен айтылады да, құрмалас сөйлем екі я одан да көп жай сөйлемнен құралып күрделі ойды білдіреді.
<span>Құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдер өзара мынадай жолдармен байланысады : </span>
<span>а) Интонация арқылы іргелесе байланысады : </span>
<span>Байжанның оны көруі біріншірет еді: орта бойлы, төртбақтау, толықша , сарғылы өңділеу, қырықты алқымдап қалған жігіт екен. </span>
<span>Мұнда бірінші жай сөйлемнен кейін дауыс ырғағы көтеріңкі айтылып, кідіріс ұзаққа созылмай, екінші сөйлеммен ұласып кетеді де , екі сөйлемнің арасын байланыстырып, күрделі ойды білдіруге дәлекер болып тұрады. </span>
<span>ә) Жалғаулық шылаулар (септеулік ) арқылы байланысады: Құланбай күзеуден ерет қайтып кеткен соң, өзге елдің бәрі де дағдыдан тыс күземді ерте алып көшіп еді . </span>
<span>б) Құрмаластың құрамындағы жай сөйлемнің баяндаушы тиянақсыз тұлғада келіп, келесі жай сөйлеммен ұласып, құрмаласа байланысады. Мысалы: Құрымбайдың оқуға кетуі шын болса, ол өз ісін ойламаған жерден істеген екен. </span>
<span>Құрмалас сөйлемдер байланысу тәсілдеріне қарай үш түрге бөлінеді: </span>
<span>1. Салалас құрмалас . </span>
<span>2. Сабақтас құрмалас. </span>
<span>3. Аралас құрмалас.</span>
1955 жылдың 12 ақпанында КСРО-ның Жоғарғы Кеңесі ақылдаса келе, континенталды балистикалық зымыранды сынақтан өткізуге бел буды."Байқоңыр" ғарыш айлағын Қазақстанда тұрғызу туралы шешім қабылдады. 1957 жылдан бері "Байқоңыр" әлемдегі тұңғыш және көлемді айлақ болып келеді. 1957 жылдың 4 қазанында Ресей мемлекеті орбитаға алғашқы жасанды жер серігін ұшырды (Спутник-1). Ол орбитада 1957 жылдың 4 қазаны мен 1958 жылдың 4 қаңтары аралығында
Дереккөзі: https://www.zharar.com/xfsearch/12+%D1%81%D3%99%D1%83%D1%96%D1%80
© www.ZHARAR.com
Асан мен Усен жолда келе жатыр. Асан:
- Усен, саған ен бірінші не унайды?
- Маган менің туған жерім унайды. Ал саган не унайды? - дегенде Асан унсиз ойланып, салден сон
- Ия, дурыс айтасын. Туған жердей жер болмас -деді.