<span>Кезектес салаластың құрамындағы жай сөйлемдері айтылған іс-әрекеттіңкезектесіп жүзеге асуын көрсетеді. Кезектес салаластың құрамындағы жай сөйлемдер бірде, біресе, кейде деген кезектес мәнді жалғаулық шылауларарқылы тек салаласа байланысады да, араларына үтір қойылады. Мысалы:Бірде желбіреген ақ сәулелі дала кездеседі, кейде қызыл бұйра тобылғылы адырлар ұшырасады, біресе көкала қамысты көлдер кездеседі.</span> <span>Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері, жалғаулық шылаулары мен тыныс белгісінің кестесі</span> <span><span>№ТүрлеріЖалғаулықтарыТыныс белгісі</span><span>1Ыңғайлас салаласЖәне, да, де, та, те, әрі.Үтір</span><span>2Қарсылықты салалас<span>Бірақ, сонда да, дегенмен,алайда, әйтсе де, сөйтсе де.</span>Үтір, үтір мен сызықша</span><span>3Түсіндірмелі салаласЖалғаулығы жоқ. Сонша, сондай, сол, соншалық, мынау, мынадай сілтеу есімдіктері арқылы байланысады.<span>Қос нүкте, сызықша </span></span><span>4Себеп-салдар салаласӨйткені, сондықтан, себебі, сол үшін, сол себепті, неге десеңіз, т.б.<span>Үтір, қос нүкте немесе сызықша </span></span><span>5Талғаулы салалас<span>Не, немесе, я, яки, болмаса,әйтпесе, не болмаса, әлде.я болмаса,</span><span>Үтір </span></span><span>6Кезектес салаласКейде, бірде, біресе.</span></span>
Төртінші мыңжылдық, ол қай кезде болады, екі мың жылдан соң болады ма?
Менің інім екі жарым жаста. Менің әкем мен анамның отбасын құрғанына ширек ғасыр болыпты. Мен саған жазғы демалысты қалай өткізгенімнің бестен бірін ғана айтып үлгірдім. Бұл көргендерімнің оннан бесі ғана.
