Ұстаның бізі сүйкімді,Жақсының сөзі сүйкімді.
Ұстаның өрісі көрігінен төсіне дейін.
Канатная дорога идет от тротуара к груди.
Алтын менен күмістіЗергер үшін жаратқан.
Золото и серебро для Зергера.
Арқар менен құлжаныМерген үшін жаратқан.
Желудок мастера также золотой, а удар рога золотой.
Шебердің инесі де алтын,Соққан күймесі де алтын.
Ремесленник держит палец.
Шеберді саусағы асырайды.
Тот, кто не доходит до конца, Лжец не стадо.
Подробнее - на Znanija.com - znanija.com/task/17064139#readmore
1. Не ексең, соны орарсың.
2. Ерлік пен бірлік жеңіске жеткізер.
3. Армансыз адам алысқа бармас.
4. Ақылды жігіт атқа да мінер,таққа да мінер.
5. Талапты ерге нұр жауар.
6. Ынтымақты ел - сарқылмас көл.
7. Көптен бөлінген үй оңбас.
8. Ашынғанның тілі ащы.
9. Ерінген қалар ұятқа,
Ізденген жетер мұратқа
10. Шақырғанға бар,
Шаққаннан қаш.
11. Қарағайға қарап тал өсер,
Құрбысына қарап бала өсер.
12. Ата-ананың қадірін,
Балалы болғанда білерсің.
Найман-Ана
Шыңғыс Төреқұлұлы Айтыматов - Қырғызыстанның халық жазушысы,коғам қайраткері.Оның қаламынан әдебиетімізден ойып тұрып орын алар шығармалар туды.Солардың бірі - "Боранды бекет" романы.Ал көптің жанына қаяу салар Найман-Ана туралы аңыз - соның бір үзіндісі. Бұл аңызда Дөненбайдың ұлы Жоламан мәңгүртке айналады.Ал Найман Ана өз ұлын тауып өз үйіне қайтармақшы болады.Дегенмен Жоламан анасын танымағандықтан өз еліне бармай, қожайындарының жалған сөзіне сеніп өз анасын өз қолымен өлтіреді.Найман-Ана - бар аналардың смиволы,қайсар жан.
Оқиға желісі Сарыөзек деген жердегі Ана-Бейіт деген мазардың тарихынан басталады.Сол Сарыөзекті басып алған жуан-жуандар қол астындағыларды адам төзгісіз азапқа салады екен.Менің сөзіме романның: «..Ал енді жуан-жуандардың қолында құлдықта қалған тұтқындардың күнін құдай көрсетпесін. Жуан-жуандар ондай құрбан құлдардың басына кепеш кигізіп, айуан азаппен ақыл-есінен айырады екен,»-деген үзіндісі дәлел бола алады.Найман Ананың жалғыз баласы осы азапқа душар болған еді.Бірақ үмітін үзбеген ана жас мәңгүрт деген менің жалғызым ба деп іздеуге шығады.Аңыздың: «Е, құдая, сол бейшара мәңгүрт басқа біреу емес, тек менің ұлым болса екен деп зарыға, зарлана тіледі. Мәңгүрт тұрмақ, тағы бір бәле болып кетсе де, тек менің ұлым болса екен...»-деп ананың бар жанымен тілеуінен оның баласының қандай болса да жанында қалуға ,қиыншылықтардан қорықпайтын батыл жан екендігін көреміз.
Әрине,баласының мәңгүрт болса да тірі екендігіне көзі жеткен ана оны елге қайтаруға тырысады.Алайда онысынан түк те шықпайды.Баласын иландырудың бар тәсілін қолданған Найман-Ананы Жоламанның өз қолымен атуы көзге жас әкелмей қоймайды.Оны шығарманың: «...Құлап түсерден бұрын басындағы ақ жаулығы ұшып кетті де, лезде құсқа айналаға, аспанды шарқ ұра шырылдап: "Ойланшы, кімнің баласысың? Атың кім? Атың кім? Сенің әкең Дөненбай! Дөненбай!.." - деп зар қақсады,»-деген үзіндісін оқып-ақ көзімізді жеткізіп,ауыр мұңға бет аламыз.
Қорытындылай келе айтарым,бұл шығармадан біз ананың жан айқайымен қатар өткен тарихты да біле аламыз.Туындыны оқыған адамның санасында мен жүрегінде үлкен орын қалатыны анық.Әлбетте,қазіргі таңда мұндай зұлымдықтар,әділетсіздіктер кездеспейтіні кімді де болсын қуантпай қоймайды.
-тіл кімге берілген ұлы қасиет және ол табиғаттың қандай сыйы?
- тіл адамзат баласына берілген ұлы қасиет және ол табиғаттың ғажап сыйы!
-
