Есімше — етистиктиң есім сөздерге ұқсас белгілері бар түрі. Ол түбір етістіктен арнайы жұрнақтар арқылы жасалады. Мысалы, “-ған, -ген”, “-қан, -кен” жұрнағы етістікке жалғанып, оған откен шак мәнін қосады: “жазылған хат”, “келген адам”, “ол кеткен”, “сен бергенсің”, “мен барғанмын”. Сондықтан ол бұрыңгы откен шақтың көрсеткіші қызметін атқарады. Ал “-атын, -етін”, “йтын, йтін” жұрнағы қимылдың келешекте жасалу мәнін білдіреді: “істелетін жұмыс”, “ол ертең келетін сияқты”. Сөйлемдегі мағынасына қарай өткен шақ мәнінде де қолданылады: “ол бұрын бізге жиі келетін”. Келесі “-ар, -ер”, “-р”, “-с” жұрнағы қимылдың келешекте жасалуы да, жасалмауы да мүмкін екенін білдіреді: “айтылар сөз”, “бермес ас”, “келер күн”, т.б. Осымен байланысты бұл жұрнақ тілде болжамды келер шақ қызметінде қалыптасқан: “ол бүгін-ертең келер”. Сондай-ақ, “-мақ, -мек”, “-пақ”, “-пек” жұрнағы алда жасалатын істі мақсат етуді білдіреді. Мысалы: “кездеспек күн”, “орындалмақ жұмыс”, “айтылмақ сөз”. Есімшенің осы мағынасына байланысты ол тілде мақсатты келер шақ көрсеткіші болып қалыптасқан: “Ол ел сенімін ақтамақ”. Есімшенің басқа етістіктерден өзіндік ерекшелігі бар. Ол заттық белгі білдіріп, сөйлемнің анықтауыш мүшесі қызметінде қолданылады. Мысалы: “Айтылған сөз — атылған оқ”. Осындағы “айтылған” — сөздің анықтауышы, “атылған” — оқтың анықтауышы. Есімше анықтауыш қызметінде заттың қимылын оның бір белгісі ретінде көрсетеді. Есімшеден болған анықтауыш заттың тұрақты белгісін емес, тұрақсыз белгісін білдіреді. Есімше өте жиі заттық мәнде қолданылатын сөздерге жатады. Есімше заттанғанда, ол зат есімнің жалғауларын қабылдайды: “көргеніңді айт, келгендерді қарсы ал”, т.б.
Глобализация қазақ тілінде жаһандану
Ответ:
Адам ағзасына судың көп пайдасы бар. Себебі мидан бастап асқазанға дейінгі барлық
мүше суды қажет етеді. Сондықтан күнде таңертең су ішу керек. Дәрігерлер судың
төмендегідей пайдасын атап көрсетеді:
• дене температурасын тұрақты ұстап тұр;
оттегі тасымалдайды;
• бүйрек пен бауырдағы қалдықтарды (шлан) тазалайды;
дәрумен мен минералдарды таратады;
денені жарақаттанудан қорғайды;
жасушалар мен бұлшықеттерді біріктіреді;
• тері жасушаларын ылғалдандырып, сауықтырады.
Су ас қорытуға жақсы көмектеседі. Ересек адамның денесінде 40-50 литр су
болады. Қанның 83%, бұлшық еттердің 75%, мидың 74%, сүйектердің 2296 судан тұрады.
Денеде 20% су жетіспесе, адам өміріне қауіп төнеді. Адам қажет мөлшерде су ішпесе,
миының жұмысы баяулайды. Қан қоюланады. Жүрек көп жұмыс істеуге мәжбүр болады.
Іші қатады. Адамның басы айналып, ауырады. Тез шаршап, әлсіздік пайда болады. Там
ішуге тәбеті болмайды.
Адам тұмаумен ауырғанда, биік жерлерде болғанда, күн ыстықта көп су ішуі қажет.
Ответ:
Объяснение:
1.Мүмкін ол ауырады.
2. Мүмкін бұл өте дәмді.
3.Мүмкін жаңбыр жауады.
4.Күзде үй салу керек шығар.
Анашым ,маған көгілдір түсті сым алу керек еді( сым-шалбар)
Мен байқамай ыдыс жуып жатқанда сапал құлатып алдым.
кесе-сапал