Қамқорлық
Бізің үйдің жанында бұзақы балалар кішкене марқауды алып əр жерге қойып қызықтап жүр екен. Марқау күннің суығына тоңып, қатты қорқып отырғаны көрініп тұр. Мен досым Асан екеуміз балалар балалардан марқауды алып, үйге алып келдік. Алдымен оны жылытып, содан кейін анам сүт берді. Біздің қамқорлығымызға риза болғандай кішкене марқау біраз уақыттан кейін бізбен ойнап, мəре- сəре болдық.
Антонимы: ақ-қара, үлкен-кіші, биік-аласа, жақсы-жаман, алға-артқа, жаз- күз, ұл-қыз, жұмсақ-қатты, ұзын-қысқа , алыс- жақын.
Синонимы: әдемі,көркем, сұлу, тамаша,
өмір, дүние, тағдыр, әлем.
үлкен,дәу, алып, кең.
Омонимы: ай-ай ара-ара қара-қара бас-бас
Байлық тек қана ақшалай емес, сонымен қатар сөзбен, жанды ғана емес, бағаланады. Ақшамен байлық деп санайтындар өте қателеседі, байлық бәрінен де бағалануы керек, себебі көптеген байлық - өз отбасылары, олар келіп, түсінуге, қолдау көрсетуге және сүйіспеншілікке жетуге қабілетті. Адам эмоцияларға бай болуы мүмкін, яғни, ол моральдық тұрғыдан бай, ол қарым-қатынаста болғысы келеді, олармен қарым-қатынаста болғысы келеді, ол қарым-қатынаста тәжірибе мен тәжірибені қалай анықтау керек екенін біледі. Әр адамның өз байлығы бар. Ол өзі таңдауы керек нәрсе.
Жануарлардың белгілі бір тобын қорғау ертеден қолға алынып келеді. Қазақстан конституциясына сәйкес жануарлар дүниесі мемлекеттік меншікке жатады — бүкіл халықтың игілігі.
Жануарларды қорғау және тиімді пайдалану жөнінде заңдылықтары бірқатар қаулы қарарлармен анықталады. Солардың ішіндегі ең негізгілері: «Жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалану туралы», 1981 ж Қазақстан республикасының заңы, республикалардың табиғатты қорғау туралы заңдары, аң аулау және аңшылық шаруашылық туралы республикалық ережелері, балық қорғау және еліміздің суларындағы балық шаруашылығын реттеу туралы ережелері, аң аулаудың және балық аулаудың жергілікті ережелері.
«Жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалану туралы» заңның бірнеше бөлімдері бар. Олар: жануарлар дүниесін пайдалану; жануарлар дүниесін қорғау; жануарлардың мемлекеттік есебі және жануарлар дүннесінің мемлекеттік қоры; жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалануға бақылау; жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалану туралы заңдарды бұзғаны үшін жауапкершілік; халықаралық шарттар.
Табиғатты қорғау туралы заңдар объектілерді және оларды қорғаудың негізгі жолдарын анықтайды. Мысалы, Қазақстанның «Табиғатты қорғау туралы заңы» аңшылық шаруашылықтың қоры — жануарлардың санын реттеп отыруды және оларды қорғауды, балық шаруашылығын басқа да кәсіпшілік маңызы бар аңдар мен құстарды қолға үйрету және клеткада аңдарды өсіру мақсатында үй жануарларының жаңа тұқымдарын шығаруда тұз жануарларының түрлерінің қажет екендігін тағайындайды (белгіленеді).
Сирек және құрып бара жатқан жануарлардың түрлері атып жоюдан сақтау үшін қорғауға жатады. Егер жануарлар ауыл шаруашылығына зиянын тигізбесе немесе халықтың денсаулығына әсерін тигізбесе, онда олардың кәсіптік маңызы болмаса да қорғауға алынған. Осы заңда қорғау жолдары да көрсетілген: кәсіптік маңызы бар жануарларды аулау ережелерін сақтау, кәсіптік маңызы бар жануарлардың қорын пайдалану
үшін олардың тіршілік ортасы мен санын көбейту жағдайын жақсарту, санын реттеу көрсетілген. Жергілікті жерге аңдардың жаңа түрін әкеліп жібергенде, сол жерден жануарға зияны тимейтіндей жағдайлар көрсетілген. Заңының ережелері негізінен кәсіптік маңызы бар балықтарға, аңдарға және құстарға қатысы бар. 1991 жылғы 18 маусымда «Қазақстанда айналадағы табиғи ортаны қорғау туралы» заң қабылданды. Онда да жануарлар дүниесін қорғау жайында бөлімдер бар.
Аңдардың барлығын дерлік аулауды арнайы рұқсат (лицензия) қағазының негізінде ұйымдасқан аңшылық шаруашылықтары жүргізеді. Әуесқойлық және кәсіптік жолмен қандай жануарлардың қай мезгілде және қалай ауланатындығы көрсетілген. Сонымен қатар кай аңды қанша мөлшерде аулауға болатындығы жөнінде де шек койылады.
Көрсетілген заң ережелеріне сәйкес түз жануарлары мемлекеттік меншікке жатады, соған сәйкес оларға деген көзқарас үнемді, тиімді пайдаланылуы қажет. Саны сиреп бара жатқан аңдар мен құстарды, сол сияқты кәсіптік маңызы жоқ пайдалы жануарларды аулауға тыйым салынған.
Кімде-кім аулау ережесін бұзатын болса, ондай адамды браконьерлер деп, оларға қарсы күрес жүргізеді, тіпті оларды саптап, дүние мүлкін мемлекет есебіне алады.
Сабагы тузу, жапырагы узын. Онын курамында майы мен аккуызы бар.Туймедак-дарiлik осiмдiк