Ботакөз, құралай (лат. Myosotis) – айлауыктар тұқымдасына жататын бір, екі және көп жылдық шөптесін өсімдіктер.
Қазақстанда Павлодар, Ақтөбе облыстарында, Алтайда, Тарбағатай, Жоңғар, Іле, Күнгей Алатауында кездеседі. Бұлар табиғи жағдайда тау беткейлерінде, жазық далада, су жағасында өседі. 12 түрі бар: бұлардың ішінде көп тарағаны орман Ботакөзі (M. sіlvatіca). Биіктігі 30 — 60 см, сабағы тік, көп бұтақты, сыртын ұзын түк басқан. Жапырағы (ұзындығы 2 — 5 см, ені 0,5 — 1,5 см) сабаққа кезек орналасқан. Көгілдір, көк түсті гүлдері ұсақ, көп гүлді, гүлшоғырына топтасқан. Мамыр — маусымда гүлдейді. Жемісі — көп дәнді жаңғақ. Бұлардың батпақ Ботакөзі, альпі Ботакөзі деген түрлері қолдан өсіріледі. Тұқымынан, кейде вегетативті (өсімді) жолмен көбейеді. Жақсы өсіп-жетілуі үшін оларды құнарлы топыраққа, Күн сәулесі тік түспейтін көлеңкелі және ылғалды жерлерге отырғызады. Ботакөздер — хош иісті, әдемі гүлді әсемдік өсімдіктер.[1]
1 билет.
2. правильное утверждение.
3. не істед¡? не қылды? қайтт¡?
ұйықтауға - "ға" - барыс септігі жалғауы
шақыруымызды - "ымыз" - тәуелділік жалғауы 1 жақ көпше түрі, "ды"-табыс септігі жалғауы
беруіміз - "іміз"- тәуелділік жалғауы 1 жақ көпше түр
ойлануды-"ды"-табыс септігі жалғауы
үлестірумен- "мен"- көмектес септігі жалғауы.
шахмат ойыны көп ойлануды талап етеді. тойға шақыруымызды алған боларсыңдар?
3. билет.
2. ту, елтаңба, әнұран.
3. зат есім - заттың атын білдіретін сөз табы. сұрақтары: кім? кімдер? не?нелер? түрлері: дара, күрделі; жалпы, жалқы; тб.
қазақстанның жерлерінде таулы үкі кездеседі.
а. қазақстанның - анықтауыш.
жерлерінде - пысықтауыш.
үкі - бастауыш
таулы - анықтауыш.
кездеседі - баяндауыш.
1991 бірінші жылы желтоқсанда қазақстанның тұңғыш президенті Н.Назарбаев сайланды.
ә. тұңғыш - анықтауыш
Н.Назарбаев - бастауыш
1991 - анықтауыш
желтоқсанда - пысықтауыш
сайланды - баяндауыш
президенті - бастауыш
бірінші - анықтауыш
жылы - вроде бастауы
қазақстанның - анықтауыш.
дальше лень, соре.
Бұл сұраққа бірнеше жауап бар.
Жауабы:
дауыс
Жақсы Жауап
Ғалымдар қоқиқаздың не себепті бір аяқпен тұруды қалайтынын анықтады. Бұл – құстың бойына суық өткізбеу үшін жасайтын инстинкті екен.
бір аяққа сүйену – қоқиқаздың үнемі суық күйде болатын ағынды суда бойына жылу сақтайтын инстинкті.
Өйткені оларға ыңғайлы
Себебі екінші аяғын көтерсе құлап қалады, құлап қалмас үшін бір ғaна аяғын көтеріп тұрады.
Күн-дер 1) буын бітеу 2) буын бітеу
К - дауыссыз қатаң дыбыс
ү- дауысты жіңішке , қысаң еріндік дыбыс
н - дауыссыз унді дыбыс
д- дауыссыз ұяң дыбыс
е- дауысты жіңішке ашық езулік дыбыс
р - дауыссыз унді дыбыс
--------------------------------------------
2 дауысты 4 дауыссыз 6 əріп 6 дыбыс
