Сақ мәдениеті — ерте темір дәуірінде Қазақстан мен оған жапсарлас өлкелерді мекендеген тайпалар қалдырған археологиялық ескерткіштер жиынтығы. Бұл тайпалардың тарихы бізге сақ атауы негізінде көне парсы және грек жазба деректерінен жеткен. Археологиялық зерттеулер Қазақстандағы Сақ мәдениеті жөнінде (б.з.б. 7 — 3 ғ-лар) неғұрлым толығырақ деректер береді. 1930 жылдардың соңында басталған зерттеу жұмыстары іс жүзінде 1946 жылдан кейін ғана кеңінен өрістеді. Жетісу, Төменгі Сырдария, Орталық, Солтүстік, Шығыс Қазақстанда Сақ мәдениеті ескерткіштері ашылды, көптеген қорымдар, ғұрыптық орындар, т.б. жәдігерлер қазылып, зерттелді. Жетісудағы Есік (Алтын адам) Бесшатыр обалары мен көптеген көмбелер, Сырдың төменгі ағысындағы Үйғарақ қорымы, Орталық және Солтүстік Қазақстандағы Тасмола мәдениетінің обалары, Шығыс Қазақстандағы Берел, Шілікті қорымдары, т.б. көптеген нысандар көне сақтардың тамаша ескерткіштері ретінде танымал. Кең байтақ аумақтарға тарағандықтан, әр өлкенің мәдениетін зерттеудің өзіндік жүйелері қалыптасқан.
Олардың жерлеу ғұрпы, мүліктік мәдениеттегі жергілікті ерекшеліктері мен өзара жақындығы да анықтала бастады. Беріге дейін сақтар тек қана бақташы, көшпелі тайпалар болған деген ескі көзқарастың әсерімен көп уақыт бойы бұлардың отырықшы орындары, яғни қоныстық мекендері зерттеулер аясынан тыс қалған. Ондаған жылдар бойы зерттелген жерлеу ескерткіштерімен (обалар) қатар, қазір жер-жерлерде сақ дәуірінің көптеген қоныстары да ашылды.
Дос , достық туралы мақал -мәтел.
1.Досы көпті жау алмайды,
Ақылы көпті дау алмайды.
2.Дос досқа жалынса,
Достың көңілі алынады.
3.Дос сыртыңнан мақтар,
Дұшпан көзіңе мақтар.
4.Досыңа өтірік айтпа,
Дұшпаныңа сырыңды айтпа.
5.Досы жоқ адам, тұзы жоқ тағам.
<span>Алмазный клинок — друг в бою, доброе слово друг и в бою и на пиру.
</span><span>Арык прокопашь, счастья свет узнаешь.
</span>
<span>Аулу, что верблюда не имеет, и верблюжонок — верблюдом покажется.
</span>
<span>Базар с деньгами — базар, и без денег — одно расстройство.
</span>
<span>Базаром жить — денег не нажить.
</span>
<span>Баранов не держать — богатства не видать.
</span>
<span>Баранья голова — свата угощение.
</span>
<span>Бедняк богатому понравиться старался и без овцы с ягненком остался.
</span>
<span>Бедняк раз досыта поел — уже наполовину разбогател.
</span>
<span>Бедняк раз досыта поел — уже наполовину разбогател.
</span>
<span>Без труда не завершишь дела, а у лодыря до дела руки не доходят.
</span>
<span>Без тиынки нет тенге, без жеребенка нет коня.
</span>
<span>Без длинного короткого не бывает, без сноровки мастера не бывает.</span>
Сарайшық қаласы — ортағасырлық Қазақстан тарихында өзіндік ерекше орны бар қалаға жатады. Егерде еліміздің оңтүстік өңірі мен Жетісу өңіріндегі қалалық мәдениеттің көрінісін көптеген ортағасырлық үлкенді-кішілі қалалардан, қамалдардан, бекіністерден, елді-мекендерден көре алсақ, батыс өңірдегі қалалық — Сарайшық қаласы арқылы байқалады. Бұл — қаланың көп ерекшеліктерінің бірін құраса керек. Жалпы, ортағасырлық Сарайшық қаласы туралы тарихи дерек мәліметтері баршылық, зерттеу еңбектерінде бұл қала атауы жиі кездесіп отырады. Ал қаланың тарихына арналған арнайы зерттеу жоқ болатын. Сондай-ақ бұл мәлімет — Сарайшық қаласының тарихнамасында өзіндік орны бар еңбектер қатарына жататынына ешбір күмән жоқ
Тиiндер уясын агаштарда салып сол жерде мекендейды.ти iндер жангак жане саныраукулак жейды