<span>Құмырсқалардың илеуінің ауызы оңтүстікке қарап орналасады. Осы арқылы өз үйіңді табуға болады.</span>
Шешендік сөздер қазақ ауыз әдебиетінің күрделі де көркем бір саласы болып табылады. Қазақтың дәстүрлі шешендік сөздерін: шешендік толғау, шешендік арнау, шешендік дау деп шартты түрде үшке бөлуге болады. Шынайы шешендік қиялдан тумайды, өмірлік оқиғалардан, табиғи құбылыстардан туады, көп жылдық тәжірибе мен сан рет қайталау арқылы сыннан өтіп халық мойындаған қағидаға, даусыз ақиқатқа айналады. Оның үстіне әр дәуірдің әр түрлі сөз шеберлерінің талғамынан, толғауынан өтіп шешендік сөз “тілге жеңіл, жүрекке жеңіл” тиетін сүйкімді үн мен ырғаққа ие болады. Шешендік сөздер үш түрлі болады: кеңесу, билік және салтанатты сөз. Ал құрылысы жағынан кіріспе, баяндау және қорытынды болып бөлімнен тұрады.“Өнер алды – қызыл тіл” деп қазақ бекер айтпаған. Қазақ жұрты – жаратылысынан шешендік өнерге бейім халық. Оның қиыннан қиыстыра, төтеден төге сөйлейтін тапқыр да ақылды, бейнелі де бедерлі, аталы да баталы, нақыл, қомақты ойлары жөнінде өзіміз де, өзгелер де таңдай қағып айтудамыз. Қазақ шешендік өнері - атадан мирас болып, алтын баулы желісі үзілмей келе жатқан ардақты өнер. Теңіз тербеп тереңінде шайқалған інжу маржандай ғасырлар бойы халық жадында сақталып, жұпталып көптің көкейіне орнаған шешендік сөздер шешендердің даналық сөздерінде ашылады, айқындалады, ал шешендер әлденеше ұрпақтың сана сезімін аралап, көптің көкейіне қонақтаған ойлы, сырлы сөздерді жаттап, жадында сақтайды керекті, келеңді жерінде жаңартып кәдеге жаратады.
1. Анна қандай оқушы?
2.
3.Әпкесі қандай кеңес берді?
4. Ол оқу жылының басында кім туралы материал жинады?
5.
6.Анна қалай жеңімпаз атанды?
7.Ол байқауға қатысқандардың арасынан кімдерді тапты?
. Сыйласу екі кісіге бірдей.
(Дружба крепка взаимностью).
2. Татулық – табылмас бақыт.
(Дружба – богатство бесценное).
3. Достық жоқ жерде табыс жоқ.
(Где нет дружбы, там нет успеха).
4. Досы жоқ адам – тұзы жоқ тағам.
(Жить без друзей, что есть пищу без соли).
5. Досың көп болса, жолың да ашылады.
(Друзей много – шире дорога).
6. Дос құшағы – жаз.
(Объятия друга – лето).
7. Ағаш тамырымен, Адам досымен мықты.
(Дерево крепко корнями, человек – друзьями).
8. Аз қайғыны ас басады, көп қайғыны дос басады.
(Малую беду еда подавляет, большую – друг).
9. Тiстем нанның қадiрiн тарыққанда бiлерсiң,
Анық достың қадiрiн зарыққанда бiлерсiң.
(Цену куска хлеба в голод узнаешь,
Цену настоящей дружбы в беде узнаешь).
10. Мың жолдас жақсы, мың жолдастан бiр дос артық.
(Тысяча товарищей – хорошо, но один друг лучше).
ПОСЛОВИЦЫ О ЕДЕ
1. Нан болса, ән де болады.
(Будет хлеб – будет и песня).
2. Жұмыс ауыр болса да нан тәттi.
(Трудна работа, да сладок хлеб).
3. Жақсы еңбектенсең – ауызың нанға тиеді,
Ерiнiп еңбектенсең – ауызың тасқа тиедi.
(Поработаешь усердно – губы к хлебу прикоснутся,
Поработаешь лениво – губы к камню прикоснутся).
4. Нан – тамақтың атасы.
(Хлеб – отец всей пищи =Хлеб – всему голова).
5. Аштық ас талғатпайды.
(Голод еду не выбирает).
6. Ас – адамның арқауы.
<span>(Еда человеку силу даёт). </span>