Қазақ поэзиясындағы жыраулық дәстүр
Ордада ханның қасында әр уақытта ақылшы жыраулар болған. Жыраулар - халық поэзиясын жасаған ақылғөй даналар. Олар заманының өздері куә болған елеулі уақиғаларын, тарихи кезеңдерді жырға қосқан...
Жыраулар поэзиясына дейінгі әдебиет халык жасаған ауыз әдебиеті деп аталды. Жыраулар поэзиясы Қазақ хандығы құрылғаннан бастап (XV ғасыр) өріс алды. XV ғасырда Асан Қайғы, Казтуған жыраулар өмір сүрді.
Жырауларды халык, қадір тұтқан. Ел толқыған кезде, бүліншілік шыққанда немесе ел шетіне жау келғен кездерде ақыл, кеңес сұрайтын болған. Мұндай кезде жырау жұртшылықты абыржымауға шақырып, оларға күш-қуат беріп (дем беріп), істің немен тынатыны жайлы болжамдар айтып отырған. Жыраулар поэзиясы ХV-ХVII ғасырлар аралығын қамтиды.
Жырау деген атау "жыр" сөзінен шыққан. Жыршы деп көптеген эпостық жырларды жатқа білетін, дайын репертуары бар айтқыштарды таныған.
Жыраулар өз шығармаларын ақыл-нақыл, өсиет түрінде айтқан. Олардың толғауларының негізгі тақырыптары - туған жерді, елді сүю, Отанды қорғау, елді бірлікке шақыру, адамгершілік қасиетті насихаттау.
Жыраулар поэзиясының біраз үлгілері осы тарауда ұсынылып отыр. Соларды оқып-үйрену барысында халқымыздың атадан мирас болып қалған сөз маржандарына қанығасыңдар, халқымыздың басынан кешірген тарихи кезеңдермен таныс боласыңдар, оның қадір-қасиетін білесіңдер, тәлімдік, танымдық, тағылымдық терең ой дүниесіне енесіңдер. Әдебиет тарихы ел тарихы, халық тарихы екеніне көз жеткізесіңдер.
Жыраулар поэзиясының маңызы мен тақырыбы.Жыраулар поэзиясының құндылығы неде? "Бұл дәуірдегі әлеумет тіршілігінің, –дейді М.Әуезов, –ең шешуші мәселесін әдебиет жүзіне түсіріп, алғашқы рет қалың ел қамын ойлап, күңіренген қария –Асан. Бұл заман сыншысы сөйлесе, шешілмеген жұмбақ, түйіні шатасқан сөздерді ғана сөйлейді, өзі туған заманның белгілерін қарап, келешек заман не айтарын болжайды: сөзінің бәрі терең ой, терең мағынамен сөйленеді. Айтпақ жайларын ашып, ұғымды қылып айтып бермейді. Әдейі көмескілеу жұмбақ қып айтады. Жыраудың сөзі мақсатсыз айтылмайды. Не айтса да көптің мұңы, көптің жайы туралы, не көпке арналып ақыл, өсиет есебінде айтылады". Ғалымның осы ғұламалық пікірінде жыраулар поэзиясының идеялық-көркемдік мәні терең ашылған.
История кукольного театра
До сих пор доподлинно неизвестно когда и откуда появился кукольный театр. Существуют только предположения. Некоторые исследователи считают, что театр кукол берет свое начало в Древнем Египте, и связано это с религиозными обрядами. Есть предположения, что во время праздников в Египте, по деревням ходили женщины, которые носили в руках статуэтки кукол, олицетворяющих богов, и двигали ими при помощи веревок. Другие исследователи, высказывают мнение, что кукольные театры появились еще до появления религии. Во время раскопок, были найдены предметы, подтверждающие существования театра кукол в Древнем Риме.
Почти во всех домах Римлян были коллекции кукол.
По сей день неизвестно, кто изобрел ящик без передней стенки и перегороженный посередине, с которым артисты управляющие куклами ходили по разным странам Европы, и разыгрывали спектакли на религиозные темы. Уже позже появились декорации. Куклы тех времен были красивы. Сами спектакли люди воспринимали в те времена, как нечто магическое, и даже считалось, что в кукол вселяются души умерших людей. Кстати, именно в результате этого, произошел театр теней, т. к. многие народы души умерших представляют в виде теней. С самого начала своего появления в кукольных театрах существовали постоянные герои, которые становились очень популярными в народе.
Со времен своего появления, театр кукол был народным зрелищем. Спектакли разыгрывались на ярмарках, площадях и в других местах скопления простых людей. В таких спектаклях высмеивали правителей, их несправедливое отношение к народу, жадность, глупость. По этой причине артистов – кукольников избивали, сажали в тюрьмы, сжигали на кострах. В каждой стране существовал свой народный кукольный герой. Уже позже для кукольных театров начали писать специально пьесы.
За сотни лет существования кукольных театров, в них произошли перемены, появились новые герои. Новая методика работы с куклами, которой в наше время пользуются в Европейских кукольных театрах, родилась в 30 – 40-хгодах прошлого столетия в России в театре кукол под руководством Образцова. Именно он придумал куклу, которую надевают на руку и манипулируют ею, при этом кукла, как бы, оживает. Театры кукол и по сегодняшний день действуют во всех странах мира. Актеры – кукольники, как и раньше, пытаются развеселить людей, принести радость детям.
Достар кімдер? зат есім, кұрамына қарай дара, тұлғасына қарай негізі, мағынасына қарай болымды, болмауына қарай жалпы или жалқы