Еліктеуіш сөздер
Табиғатта заттардың қозғалуы, бір-бірімен қақтығысуы, соғылуы сияқты алуан түрлі қимыл, амал-әрекеттердің нәтижесінде әр түрлі дыбыстар пайда болады. Оларды біз құлақпен естиміз.
Сол дыбыстарға еліктеу арқылы пайда болған сөздер еліктеуіш сөздер деп аталады. Мысалы: Боз, күрең, жирен, ала, шұбар, Өтеді ауыздығын қарш-қарш шайнап (Ж. Ж.). Ырғалып қарга қарқ етті, ірімшік жерге салп еттіт (А). Еліктеуіш сөздер қөмекші етістікпен (көбінесе ет көмекші етістігімен) тіркесіп жұмсалады. Мысалы: тырс етті, сарт етті, қыңк, етпеді, топ ете түсті, қор ете қалды, гүрс ете түсті, саңқ етті т. б. Еліктеуіш сөздер қайталанып, косарланып та жұмсалады. Ондайда көмекші етістікпен тіркесіп, онымен бір кызметте немесе жеке тұрып кимылдың амалын білдіреді. Мысалы: тарс-тұрс етті, дүңк-дүңк етті, ырс-ырс етеді, сарт-сұрт болды, шаң-шұң болды, арс-арс етеді, қорс-қорс етеді және қарш-қарш шайнайды, гүрс-гүрс шығады, бырт-бырт шайнайды, шарт-шұрт сынды, пыр-пыр ұйыктайды т. б
- Салем! Сен кандай жануарларды билесин?
- Ооо, мен коп жануарларды билем. Мысалы: аю, каскыр, арыстан, коян, тулки. Олар коп кой.
- Жаксы. Ал сен жануарлардын кандай турлерге болинетинин билесин ба?
- Арине билем. Жануарлар жырткыш жабайы жануарлар жане уй жануарлары болып екиге болинеди.
- Дурыс. Жануарлар туралы жаксы биледи екенсин. Ал осимдиктер туралы не билесин?
- Осимдиктер адам омиринде улкен пайдасын тигизеди. Олардын да турлери оте коп.
Біздің отбасымыз үлкен.Біз тату тәтті өмір сүреміз .Отбасымызда 4 адамбыз. Əкем,шешем,ағам жəне мен. Ағам маған қамқоршылық көрсетеді. Менде ағамды сыйлаймын.
КүдікМына бастар түйіскен
Болып отыр бір іспен.
Ұлдың басы қауғадай,
Қыздың басы алмадай.
Келте ғана кекілді
Қанат қаңқа секілді,
Тоқаш дерсің кәдімгі
Домаланған Айгүлді.
Ұлдың басы салмақты
Тисе керек сәл қатты,
Отырған қыз саз илеп,
Айтты ақырын әзілдеп:
– Тартқансың ба текеге,
Сүзгілейсің шекеме.
– Басың тиіп кетті деп,
Жыларсың жер тепкілеп.
– Білеміз ғой ұлдарды,
Бір жылатпай тынбайды.
– Ал қыздармен ойнасаң,
Дау шығады әрқашан.
– Ендеше сен ойнама,
Жалынбаспын сонда да.
– Сен домалақ шардайсың.
Жөндеп ойнай алмайсың!
– Кішкентаймын мен әлі,
Арықтауға болады.
– Шыға келем бұралып
деп ойлама қуанып.
<span>– Ендеше, </span>
Сен шидейсің!
Қамыр илей білмейсің!
– Таксист болған кезімде
Жалынарсың өзің де.
– Бойжеткенде,
Кейін мен
Билемеймін сенімен!..
Өстіп,
Айгүл салды айғай,
Жақтан тартып қалғандай.
Аузы қатты бұртиып,
Қалды дереу ұл тынып.
Шырмап алған дәу басты
Күдік еді алғашқы.
Тұрса Айгүл шын айтып,
Жалғыз билер
<span>Бұл қайтіп?</span>
Бул жогарындагы текстпен байланысты
