Морфология – дербес сөздердің грамматикалық мағыналарын тексеретін, грамматикалық сөз тұлғалардың қызметі мен қалыптасу, даму заңдылықтарын зерттейтін тіл ғылымының бір сапасы. Морфологияның негізгі материалы — морфема.
Морфологиялық талдау сызбасы:
Общая схема разбора:
Сөз таптары (Часть речи)Бастапқы формасы (Начальная форма)
Тұрақты белгілер (Постоянные признаки, если есть)
Тұрақсыз белгілер (Непостоянные признаки, если есть)Синтаксистік рөлі (Синтаксическая роль)
1.АТАУ С. кім? не?
2. ІЛІК С. кімнің? ненің?
3. БАРЫС С. кімге? неге?
4. ТАБЫС С. кімді? нені?
5. ЖАТЫС С. кімде? неде?
6. ШЫҒЫС С. кімнен? неден?
7. КӨМЕКТЕС С. кіммен? немен?
1Өнер --ағып жатқан бұлақ,
Ғылым--жанып жатқан шырақ.
2Ғылым теңіз--білім қайық.
3.Ғылыммен жақын болсаң, қолың жетер.
Зылыммен жақын болсаң, басың кетер.
4.Кітап -ғылым ,тілсіз- мұғалім.
1, 4 сойлем. 2,3 сызбалар
Бул сойлем хабарлы себеби бул айтылып турган адамга немесе адамга хабарлап тур,соедыктан бул жерге нукте коямыз