Ойды сыпайы,әдепті,жағымды етіп жеткізу мақсатында қолданылатын сөздер эфемизмдер деп аталады.
Дастархан қадірлі жер болғандықтан қолды жуып келу қажет.Дастархан басына алдымен ересектер, содан кейін балалар отырады. Отырғанда сөйлей беру әдептілікке жатпайды. Ересектерді тыңдап отыру керек.Ал үлкендер бата берерде қол жайып этикетті сақтау керек.
Шоқан Уалиханов – ұлы ағартушы – демократ, қазақтың ғұлама ғалымы, шығыстанушы, тарихшы, Этнограф, фольклорист Шоқан Шыңғысұлы Уалиханов қазақ мәдениеті мен әдебиетінің тарихында ерекше орын алады. Аса дарынды қазақ халқының ғалымы және ағартушының өмірі мен қызметі ерекше таң қалдырады. Өзінің қысқа өмірінің ішінде ғылым саласында орасан зор табыстары сол кездегі өзінің орыс достары мен жолдастарын, орыс ғалымдарын таң қалдырды.ХІХ ғасырда біздің отандық ғылым үшін Ш.Уалихановтың мәні ерекше белгілі болғандығы туралы академик Н.И.Веселовский былай деп жазды: «…Шоқан Уалиханов шығыстану әлемінің үстінен құйрықты жұлдыздай жарқ ете қалды. Орыстың Шығысты зерттеуші ғалымдарының бәрі де ерекше бір құбылыс деп танып, одан түрік халықтарының дағдыры туралы ұлы және маңызды жаңалықтар ашуды күткен еді. Бірақ Шоқанның мезгілсіз өлімі біздің бұл үмітімізді үзіп кетті». Бұл Шоқанға берілген жоғары баға болып табылады.Белгілі ғалым және саяхатшы П.П.Семенов-Тян-Шанский Уалихановты «ұлттық аймақтардың ішінде ең оқыған, білімді адамдардың бірі еді» деп бағалаған болатынды.Шоқан алғашқы білімді ауыл мектебінен алды, онда арабша жазуға және оқи білуге үйренді.Аз өмірінде Уәлиханов Орталық Азия халықтарының тарихына, географиясына, фольклорына және қоғамдық-саяси құрылысына арналған көптеген құнды еңбектер қалдырған. Уәлихановтан қалған мұраның бір бөлігін бейнелеу өнері саласындағы еңбектері құрайды. Ол негізінен портрет, пейзаж және халықтың тұрмыс-салтын бейнелеу жанрымен айналысқан. Одан 150-ге тарта сурет қалған.<span>Оның Қашқарияға саяхаты қажырлы саяхатшы және көрнекті ғалым ретінде оның атын шығарды.Сол елдің саяси құрылысы, табиғаты, халықының кәсібі, әдет-ғұрпы жайында қыруар ғылыми материалдар жинады. Сол саяхаты үшін арнайы Омбыдан Петербургке шақырылған Шоқанға берілген әскери Бас штабының жолдамасында: «Бұл мейлінше қызықты, мейлінше пайдалы еңбек», - деп көрсетілген.
Шоқан қазақтар арасында орыс білімін, оның ғылымы мен өнерін таратудың тиімді шаралары үшін күресті. Ол Қазақстанда «нағыз шынайы білімдер» ұясы болатындай мектеп түрлерін ұйымдастыруды талап етті. «Тек ақиқат білім ғана күдіктерден құтылуға жәрдем етіп, өмірмен материалдық әл-ауқатты бағалауға үйретеді», - деді ол.</span>Халықтық тәрбиенің жаңа жүйесін ойластыра отырып, Шоқан ең алдымен жас өспірімдерді ғылым мен техниканың табыстарымен, дүние жүзі мәдениетінің бай қазынасымен таныстыра алатындай діннен бөлген дүниежүзілік білімдерді енгізуді жақтады. Қоғамдық құбылыстарды ол ағартушылық тұрғыдан түсіндірді. Өз халқын Еуропа мәдениетінен үйренуге прогреске шақырды.Шоқан арнайы педагогикалық еңбектер жазбаса да, оның қоғамдық және ғылыми еңбектері ағартушылық сипатта болды. Ол білімі мен мәдениеті озық елдерден үлгі -өнеге алуға, әсіресе, орыстың ғылымын, мәдениетінен үйренуге шақырды.Ол өз елінің оқу-ағартушы мен ғылымын дамыту үшін күресті. Қазақ халқының мәдениет пен экономика саласында артта қалуына қатты қынжыла да қинала ой жіберіп, халық бұқарасын сол азаптан арылту жолында талмастан үлкен жұмыс жүргізді.Ш.Уәлихановтың оыс-қазақ мәдени-педагогикалық байланысының тарихындағы өшбес еңбегі сол - ол орыстың озат білімі мен ғылымын таратушы, насихаттаушы болды, артта қалушылық пен надандыққа қарсы күресті.Шоқан еңбегінің тағы бір өзіндік өзгешелігі - өз елін орыс жұртшылығына таныстырып, екі халықты жақындастыруға тырысты. Сол халықтардың достығының, бауырластығының және өзара толық түсінушілігінің дамуына жағдай жасауды ойлады.Шоқан балалық шағын әуелі Құсмұрында, содан кейін ата-бабаларының мекені болған Сырымбетте өткізді. Бала Шоқанның рухани жағынан өсуіне әжесі Айғаным үлкен әсер етті. Тумысынан сезімтал, дарынды балаға әжесі білім мен халық даналығының сарқылмас көзі болды. Ол Шоқанға қазақтың ежелгі аңыздары мен хикаяларын қызықты етіп әңгімелеп, күні кеше өзі қатысқан тарихи оқиғаларды еске алып отырды. Халықтың озық дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын бойына сіңірген әжесінің жарқын бейнесін Шоқан өмірінің соңына дейін ұмытпай есте сақтады.Шоқан Уәлиханов ерте жастан қазақтың халық поэзиясына қатты құмартып, оның классикалық үлгілерін жазып алып, ата-анасына оқып беріп жүрді. Бала кездің өзінде-ақ ол «Қозы Көрпеш - Баян сұлу» және «Еркөкше» халық поэмаларының түрлі үлгілерін жазып алып, кейін оларды ұстазы Н. Ф. Костылецкийге табыс етті.Оның отбасында жиі қонақ болатын қазақ әншілері мен жыршылары Шоқанның халық поэзиясына деген қызығушылығын оятуға көп әсер етті.<span>Шоқан шығыстың басқа да халықтарының поэзиясымен шұғылданды.Шоқанның ғылымға қызығушылығын қалыптастыруда әкесінің алдыңғы қатарлы орыс зиялы қауым өкілдерімен байланыста болуы көп әсер етті.</span>
Нумизматы считают, что первые крупные монеты появились в Лидии. Так называлось небольшое древнее государство на западном берегу современной Турции. Оно возникло еще в VII веке до н.э.
Через Лидию проходили оживленные торговые пути в Древнюю Грецию и страны Востока. Здесь рано понадобилось упростить торговые сделки, чему тяжеловесные слитки были помехой. Лидийцы догадались изготавливать самые первые монеты из электрума — природного сплава серебра и золота. Кусочки этого металла, похожие по форме на бобы, которыми они пользовались как разменной монетой, стали расплющивать и при этом наносить на них знак города.
Назывались эти монеты крёзеидами, по имени легендарного несметно богатого лидийского царя Крёза, который жил в 595-546 годах до н.э., больше двух с половиной тысяч лет назад.
Несколькими десятилетиями позднее стали чеканить монеты в греческом городе Эгине. Они имели совсем другой вид, чем лидийские, и чеканились из серебра. Поэтому можно предположить, что в Эгине монета была изобретена хотя и позднее, но самостоятельно. Из Лидии и Эгины монеты очень быстро распространились по всей Греции, в её колониях, в Иране, а затем у римлян и у многих варварских племен.
Чуть позже круглых крёзеидов появились круглые монеты и в далеком Китае. Там долгое время в семи китайских государствах были широко распространены бронзовые деньги в виде различных предметов обихода: ножей, колокольчиков, лопаток, мечей, мотыг. Многие такие монеты имели отверстия для нанизывания на шнур. Особенно любили древние китайцы монеты «рыбы-лопатки». Однако такому разнообразию денег в III веке до н.э. пришел конец. В это время Цинь-шихуанди — Первый циньскии государь (он жил в 259—210 годах до н.э.) объединил весь Китай под своей властью в империи Цинь... Кроме многих важных дел, таких, как строительство Великой Китайской стены, защищавшей Китай от набегов кочевников, Цинь-шихуанди упразднил все ходившие ранее бронзовые деньги — все эти колокольчики и ножи — и ввел единые для всего государства деньги — лян. Это была круглая монета с квадратным отверстием по центру... Ляну тоже было суждено дожить до нашего времени.
На рынке в обороте находились монеты десятков городов, отличающихся по виду, весу и стоимости. Монета одного города стоила нескольких монет другого, так как могла быть сделана из чистого золота, а не из сплава золота и серебра. Монеты с некоторыми эмблемама пользовались особым преимуществом, так как отличались полновесностью и чистотой металла. Их авторитет был выше, доверие к клейму их монетного двора непоколебимым. Например, среди древнегреческих монет одно время очень высоко ценилась афинская драхма.
Еңбек барин женбек демекши .Еңбек адамды жигерлендиреди.Еңбек еткен адам ғана мол табысқа зор байлыкка жете алады.Ал жалкау адам баринен макурым қалады.