Қара жорға - қазақ ұлттық би түрі.
Қара жорға – бiртұтас желiге құрылған, бiрнеше бөлiмнен тұратын, берiк композициялы, нағыз буын биi. Қара жорға – қазақы тұрмыстың, ұлттық болмыстың төл туындысы. Атап айтқанда, қазақ бұл бидi шаруадан қолы босаған кездерiнде тамашалайтын болған. Ол үшiн бiр қарулы мығым жiгiттi ортаға қара жорға ретiнде шығарып, атқа ұқсатып төрт аяқтатып тұрғызып қоятын. Сонан кейiн бидi жақсы билей алатын бiр бозбаланы ортаға шығарып, қол соғатын. Домбырашы дәстүрлi “Қара жорға” би әуенiн тарта бастағанда бишi атқа, яки қара жорғаға билей жүрiп жақындап, алдымен аттың кекiлiн, құлағын, жалын сипап барып ноқта, сонан соң жүген салу рәсiмiн жасайды. Бұдан кейiн арқасын, сауырын сипап жүрiп, атты ерттеуге кiрiседi. Мұның бәрi би арқылы орындалады. Iшпек, тоқым-ер салып, құйысқандауға келгенде ат үркiп, теппек болып мiнез көрсетедi. Ат ерттелiп болғаннан кейiн, бишi жiгiт атты айнала көпшiлiктiң алдында буын биiнiң небiр нәзiк қимылдарын жасап, өнерiн көрсетуге барын салады. Осыдан кейiн бидiң ең шарықтау шегiне, әсем де, қызғылықты сатысына куә боласыз. Бишiмiз ерттеулi аттың төрт аяғын тағалау жосынын жасап, неше түрлi қимыл-әрекетке толы би ырғағына басады да, “Қара жорғасына” қарғып мiнiп, атүстi қозғалысының ең күрделi де әсем қимылын көрсете бастайды. Аттың қолтығына аяқтарын өткiзiп алып, шалқайып, еңкейiп, оңға-солға аунай аттың бауырына түсе билеп, жұртты қыран-топан күлкi қызығына батырады. Егер қонақтар арасында жас бишiлер болса, олар да биге қосылып, ойын көрiгiн қыздыра түседi.
Өмірде бізге әртүрлі адамдар кездеседі.Кей адамдарға сенуге болса басқалары сенің үмітіңді ақтай алмайды.Сондықтан кімге сенуге болады ал кімге болмайтынын анықтау қиын.Осы сені бір сатпайтын,жетістіктеріне қызғанбай мақтайтын,әрдайым қасында серік болып жүретін дос сирек болғандықтан алтыннан да қымбат.Сондықтан осындай дос табу қиын болса да,ерінбей іздеңіз,өкінбейсіз.Ал тапсаңыз жіберіп алмай,оған да адал дос болуға тырысыңыз.
Далада КАЛЫН КАР болгандыктан КАЛЫН КИИМ кию керек.Онын МИНЕЗИ АУЫР болгандыктан СУЫК СОЗДЕРИ коп.Менин агам АУЫР ТАС котерди.Мен колымды ЖЫЛЫ СУМЕН жуамын.
Перевод
Из за того что на улице холодно и много снега нужно одевать теплую одежду.Так как у нее тяжёлый характер слова очень грубые.Мой брат поднял тяжёлый камень. Я мою руки тёплой водой
Сенің атын кім?
Сен таң ертен не жейсін?
Сен қандай ботқа жақсы көресін?
Сен ботқаға не саласын?