5в) 6 в) 7а) 8 д) 9д) 10 с)
І
Асан қайғы ХV ғ. екінші жартысында Алтын Орданың ыдырау дәуірінде өмір сүрген. Қалың бұқараның қамын жеп, елінің болашағын ойлап, үнемі қайғы-мұңға батып жүргендіктен, халық оны «Асан қайғы» деп атап кеткен. Ол алдымен Сарайда, кейін Қазанда Ұлұғ- Мұхамедтің ықпалды билерінің бірі болған, кейін Дешті Қыпшаққа (қазақ даласына) қайтып оралып, Жәнібек, Керей хандардың ақылшы биі болған. Асанды Ш.Уалиханов «көшпенділер философы» деп атаған.Тарихтағы Асан бейнесін аңыз мұнары басқан. Оның өмірі туралы бізге жеткен деректер тым аз.
Асанның әкесінің аты — Саятшы Сәбит. Қазақ тарихшысы Құрманғали Халитұлының «Тауарих Хамса» атты кітабының айтуынша, Асан қайғы — Шыңғыс ханның замандасы ұлы Майқы бидің алтыншы ұрпағы. Майқы би — Шыңғыс ханның тарихтан белгілі әскербасыларының бірі Үйсін Майқы.
ХV ғ. өмір сүрген Асан қайғының адамдарды ынтымақ-бірлікке, достық-татулыққа шақыруы, елге жайлы қоныс іздеп, отырықшы, бейбіт тұрмыс-тіршілікті аңсауы сол кездегі заман талабынан туғаны түсінікті. Асанның бізге жеткен толғаулары түгел дерлік Әз Жәнібек ханға арнай айтылған. Халық аңыздарында Асан жайында «бұл қария қашан да ханға жағынбай, жарамсақтанбай тура сөйлеуші еді» делінеді. («Ай, хан, мен айтпасам білмейсің»)
Асан толғауларынан тек сол заманға тән кейбір суреттерді, қазақ халқының құралу дәуіріндегі белгілі тарихи оқиғалардың елесін байқауға болады. «Асан қайғының шығармалары өз тұсының айнасы, ол өз дәуіріндегі қазақ халқының мұңын, тілегін көрсетеді», — деп жазады Б.Кенжебаев.
Әбілхайыр ханнан бөлінуге қарсы болмағанмен Асан атамекеннен ұзап кетуді қош көрмейді.
Шақ-қаш,лақ-қал,құс-сұқ,сал-лас,<span>қыс-сық,қос- соқ ,тас- сат ,сот- тос,мыс- сым,көш-шөк,кеш-шек</span>
Мен (свой класс) сыныбында оқимын
Мен болашақта мұғалім болғым келеді
Себебі басқа балаларға білім бергім келеді
Жастардың
Жастар өте ұқыпты, білімді, тәрбиелі болулары керек
Ата адамның үмітін ақтау
Шығарма
Ит - адамның досы.
Қазақ халқы:"ит - жеті қазынаның бірі" деп бекерге айтпаған.Итті көптеген елдер қастерлеген.Әсіресе,қазақ халқы итті досымыз деп білген.
Ең алғаш қолға үйретілген аң ит екен.Ит адамға аң аулап,азық табуға,қорғануға көмектескен.
"Ел жатпай - ит тынбас" демекші,ит - отбасының,үйдің сақшысы.Олар тіпті адамдар жасай алмаған ерліктерді де жасай білген.Мысалы,ғарышқа алғаш Белка мен Стрелка деген иттер ұшқан еді.
Иттердің өз иелеріне деген адалдығын көрсететін көптеген шығармалар мен фильмдер бар.Хатико атты иттің өз иесін көптеген уақыт бойы күтуі,"Меган Ливи" атты фильмдегі Рекс деген иттің иесін бірнеше рет қорғап қалуы деген секілді туындылар көп-ақ.
"Жақсы ит - иесінің көзі, құлағы" деген екен дана халқымыз.Шынымен де,иттер адам көрмеген нәрсені көріп,сезінеді.Сондықтан да,жеті қазынамыздың бірін қастерлей білейік.