Күйлердің шығу тарихы туралы аңыз - әңгімелер
Қорқыт “Башпай”
Аңыз бойынша, “Башпай” Қорқыттың өмірінің соңында шығарған ақырғы күйі екен. Қорқыт кілемін төсеп дарияның бетінде отырғанда қарындасы Ақтамақ ағасына тамақ әкеліп беріп тұрған екен. Күндіз – түні күй тартып, өліммен алысып әбден шаршаған күйші бірде қарындасының әкелген тамағын ішкеннен кейін бойы маужырап, көзі ілініп кетеді. Тамақ салынған дорбамен қайрақ жылан болып ілесіп келген ажал қобыздың үні шықпай тұрған кезде күйшіні шағып алады. Жыланның уы бойына жайылып, әлсіреп бара жатқан Қорқыттан Әзірейіл: “Қандай тілегің бар?” – деп сұрайды. Сонда Қорқыт: “Менің өмірде екі күнәм бар. Біріншісі - өлімнен қырық бір жыл бойы қашқаным. Кілем жайып Сырдың бетінде отырғанда бірде алай – түлей дауыл тұрған еді. Сол кезде қарындасыма башпайым тиіп кеткен болатын, екінші күнәм – сол. Сол себепті мені көмгенде осы екі башпайымды ашық қалдырыңдар”, деп қобызын қолына алып, ең соңғы Башпай күйін тартқан екен.
Қорқыт “Ұшардың ұлуы”
Бір жесір кемпірдің жалғыз баласы болады. Ол құс салып, ит жүгірткен саятшы екен. Қашқан аңды құтқармайтын “Ұшар” деген тазысы, желмен жарысқан жүйрік аты бар екен. Күндердің күнінде жігіт кенеттен қайтыс болады. Сол кездегі елдің әдет – ғұрыпы бойынша, өлікті жерлегеннен кейін жұрт қоныс жаңартып, басқа жерге көшеді екен. Жаңа орынға көшіп келгеннен кейін кемпір баласынан қалған көз – тазыны іздесе, ол ұшты – күйлі жоқ боп шығады. “Ескі жұртта қалған болар!” – деп, ана бұрынғы қоныстарына қайтып келсе, айтқандай-ақ, Ұшар иесін қиып кете алмай, мола басында сай – сүйекті сарқырата аспанға қарап ұлып отыр екен. Мұны көрген ана:
Жалғызымнан айрылдым,
Қанатымнан қайрылдым,
Ұшар, Ұшар, кә, кә...-
деп аңырайды. Иен далада жалғызының артында қалған ана мен иесінен айрылған тазы – қос мұңлық қосылып күңіренеді. Қорқыттың осы оқиғаға байланысты шығарған күйі “Ұшардың ұлуы” деп аталады.
Кеше бардым. Өткен жылы бітірдім. Жазда көрдім. Қыста ойнадым. Көктемде жаздым. Ертең барамын. Жазда оқимын. Күзде келемін. Ертең жазамын. Каникулда оқимын. Жаңа жылда барамын
Септіктер:
1)Атау септік кім? не?
2) Ілік септік кімнің? ненің?
3)Барыс септік кімге? неге? қайда?
4)Жатыс септік кімді? нені?
5)Табыс септік кімде? неде?
6)Шығыс септік кімнен? неден?
7)Көмектес септік кіммен? немен?
Анасынын ауруы; анасынын ауруы жазылып кетед; Азаматтын мектебi; Азаматтын мектебi оте улкен; Ананын жаны; Ананын жаны баланын касында; баланын куанышы; баланын куанышы ата-ананын жанында болу
-Сəлем,Айдана!
-Сəлем,Нурдаулет!
-Сен Қазақстанның жеңіспаздарың білесіңбе?
-Иə,білемін.
-Ол кім ?
-Генадий Головкин,Хаббиб.
-Саған кім каттырақ ұнайды?
-Маған Хаббиб ұнайды?
-Не үшін?
-Өйткені,Хаббиб Конордан ұтып жеңімпаз атанған.
-Рақмет,Айдана саған, сұрақтарыма жауап бергенің ушін
-Оқасы жоқ,сау бол Нурдаулет!
-Сау бол,Айдана!