Етістік райлары – Наклонения глаголов.
АшықБұйрық (повелительное)
<span><span>I жақ:Мен Түбір + айын, ейінБіз Түбір + айық, ейік</span><span>II жақ:Сен ТүбірСендер Түбір + ыңдар, іңдер</span><span> Сіз Түбір + ыңыз,іңізСіздер Түбір + ыңыздар, іңіздер</span><span>III жақ:Ол Түбір + сын, сінОлар Түбір + сын, сін</span></span>
Шартты (условное)Түбір + са/се + Ж.Ж.Қалау (желательное)ғы/гі, қы/кі + Т.Ж.Тұйық етістік (Начальная форма глагола): Түбір + У(жұрнақ).
Нағыз үй ол ата аналар сау,куанышты жургени.Отбасымнын шанырагы шайкалмағанды мен нағыз үй деп ойлаймын)
1)заттың, ұғымның, құбылыстың атын білдіретін сөз табы
Сұрақтары: кім? не? кімдер? нелер
Тұлғасына қарай:
1) негізгі зат есім-бөлшектенбейтін түбір зат есім: ант, ат
2) туынды зат есім-жұрнақпен жасалған зат есім:білім, достық
Құрамына қарай:
1) дара зат есім бір ғана түбірден тұрады:от, қант
2) күрделі зат есім кемінде екі сөздер тұрады: ата-ана
Мағынасына қарай:
1) деректі зат есім-көзбен көрінетін заттың атауы: су, есік
2)дерексіз зат есім-оймен білінетін ұғым мен құбылыс атауы: арман,қуаныш
Атауына қарай:
1) жалпы есім-біртектес заттардың жалпы атауы:кісі,өзен
2) жалқы есім-біртектес заттардың жеке атауы: Асан, Ақтөс
2) көмекші есім-лексикалық мағынасы жоқ, сөйлемде екінші бір сөздің жетегінде қолданылатын сөздер. Мысалы: үстелдің үсті, кітаптың асты
3) заттың түр-түсін, сын-сипатын, сапасын, салмағын, көлемін дəмін білдіретін сөз табы
Тұлғасына қарай:
1) негізгі сын есім-түбір сын есім:сары,таза
2) туынды сын есім жұрнақпен жасалады: ашық
Құрамына қарай:
1) дара сын есім бір түбірден тұрады: ак, жасыл
2) күрделі сын есім екі сөзден тұрады: ақ ала
Мағынасын қарай:
1) сапалық сын есім-сындық белгіні анықтайтын төл сын есім: сұр; қызлдау
2) қатыстық сын есім-басқа сөз таптарынан жасалған туынды сын есім: бойшаң
Қазақ қаз- құс аты ақ- түс