Қыс. Бұл мезгілде адамдар табиғаттың құпиясын, ерекше бір ұмытылмас сәттерін тамашалайды. «Қыстың көзі қырауда» деген халқымыздың тамаша сөзі осы бір мезгілді айна-қатесіз баяндап тұрғандай немесе Абайдың «ақ киімді, денелі, ақ сақалды…» деп келетін өлең жолдары да қыстың басқа жыл мезгілдерінен ерекшелігін паш етеді.
Табиғаттың әрбір маусымы ерекше болатыны сөзсіз. Әр маусымға тән сейіл-серуені де болады. Жазда адамдар суға шомылып, күнге қыздырынса, қыста шаналарын арқалап, биік жоталарға, таулы қыраттарға бет түзейді. Дала төсінде қолдан сырғанақ жасайтын қызықты сәттер де – өз алдына бір әңгіме. Барлығы қыстың суықтығын емес, бейнебір жылы нұрын, ыстық тартар сәулесін тауып алғандай қуанысады. Биік қыраттан төмен қарай аппақ қардың үстінде ізін қалдыратын шанасымен ызғиды.
Қаңтар айының алғашқы күндері, міне, осындай қуанышты шақтарға толы. Күн сәулесі Жер-анаға шуағын төгіп, барша адамдарды өзінің жылы нұрына бөлеп, қысқы суықтың бетін қайтаруға бел шеше кіріскендей. Алыстағы таулы қыраттардан арқан бойы ұзап шыққан дала құстары әсем табиғаттың осынау ғажап шағына мейілінше құмарта қанат қағады. Алыс қия-белдердегі қалың қар көктемнің жылы лебі келгенше басқа тіршілікке орын босататын емес. Табиғаттың әдемі мезгілі – қыстың ерекше көрінісімен өріле түскен.
Даланың табиғаты тып-тыныш қалпынан, маужыраған күйінен серпіле түскендей күйде. Алатаудың сілемдері мен биік жоталарындағы қыс көріністері көздің жауын алып, жан баурайды. Қыс мезгілінің аязды күндерімен де қоса, ерекше бір жылылық сыйлайтын күндері аз емес. Әрбір төрт мезгілдің өн бойында бірімен-бірі астасып, қабаттасып жатқан ортақ күн райы бар. Қаңтар айы жаңажылдық көңіл күйді одан арі көтере түсіп, өзінің жылы күндерін аямай-ақ сыйлап жатыр. Мейірімін төккен Жер-ана да адам үшін өзінің ішкі сырларын ақтарғандай тылсым сырмен үн қатады. Көгілдір аспандағы шарбы бұлттар да өздерінің бағытын бір сәт тежеп, бейнебір сырласып тұрған арулардай. Ағаштар қыс мезгіліне дайындалып, шымырлана түскен. Олар көктем келісімен бүр жарып, айналаны көк бояуға бөлеуге әзір тұр. Алыстан мұнарлана көрінген тау бөктерлеріндегі қалың қарлар да бір сәт тыныстап, терең ойға шомады. Аспанмен таласқан Алатаудың асқақ шыңдары айналаға сабырлы көзбен барлай қарайды. Өзі биік тұғырда болғанымен, төмендегі тіршілік атаулыға көз тастап, қысқы ғажайыптарды бір өзінің бойына жия түскендей. Қыстың ғажайып ұмытылмас шақтары адам жанына шуағын шашып, нұрын төге түскендей, көтеріңкі көңіл күй сыйлайды.
Аққу-ежелгі, өмірдің өзгерістеріне тез уйренін құс. Аққу – қазтәрізділер тобына жатады. Қай жерде су болса, сонда аққу өмір сүреді. Дүниежүзі бойынша 150 турі кездеседі. Қазақстан суларында оның екі түрі – сұңқұлдақ аққу және сыбырлақ аққу тіршілік етеді. Аққулар ұзақ өмір сүретін, өте әдемі, көптеген ақын-жазушылардың шығармасыны арқау болған құстар. Олар сонымен қатар, ұша алатын үлкен құстар қатарына да жатады.Аққудың тусі ақ, салмағы 12-13 килограмға дейін жететін ірі құс. Қорегін іздегенде үйректер сияқты су астына сүңги алады. Кейбір аққу түрлері өзінің ұзын мойының арқасында 1м тереңдіктегі су өсімдіктерімен қоректенеді. Қазақ халқы тазалық пен сұлулықтың символы ретінде қарайтын аққу өзінің ұясын кез келген көлдерге сала бермейді. Ол ұя салуға ну қамысты, суы таза әрі тұщы ірі көлдерді таңдар алады және ол маңда адамның болуын уната бермейді. Сондықтан да халқымыз оның кез келген батпақты шалшық көлде кездесе бермейтін аса талғампаз, тәкәппар қанатты екендігін қадірлейді.
К 1941 жылдың 22 маусымының бас шекаралар СССР бол- жинастыр- және жай- әскердің(небәрі 181 дивизия, соның ішінде 19 танк және 14 моторизованных, қарамастан және 18 бригада) 3 тобы [7]. Сүйенішті ауадан 3 әуе флот жасады.
Тілкемде от Голдапа дейін Мемеля майданда 230 километрдің созылымдқымен "солтүстік"(29 неміс дивизиялер при 1-го әуе флоттың сүйенішінде) деген әскердің тобы генерал-фельдмаршала В. қолбасшылығының астында Леебтің орналасты. Оның құрамына кіріс дивизиялер 16-ю және 18-ю деген бірлескен әскерге болды, ал да 4-ю танк топты. директивамен от 1941 жылдың 31 қаңтарынан оған "жою мақсат ара Прибалтике қарсыластың қолданыстағы күштерін және порттың алымының бас балтика теңізде қойды, Ленинград және Кронштадт, шығар- ол опорных албар" орыс флот ішіне ала. [8] Балтике "солтүстік" деген әскердің тобының сүйеніші үшін және әрекеттердің қарсы балтика флоттың неміс қолбасшылықпен бәсіре около 100 кеме болды, соның ішінде 28 торпедалық катер, 10 мина бөгеушілер, 5 сүңгуір қайықтар, күзеттік кемелер және тральщиқтар. [9]
<span>Оңтүстік, тілкемде</span>
Жоқ, мен халқымды сатпаймын.
Жоқ, мен шындықтан қашпаймын.
Ия, мен ұлы қазақтың баласымын.
Ия, мен əкемнің данасымын!
Құс сияқты, құс емес,Самғап ұшқан биікке.Қанаты бар қақпайды,Жүрсе де сондай биікте. (Ұшақ Самолет)
Пырылдар көкте инелік ,Инелік емес үй делік. (Тікұшақ Вертолет)
Жылдам барып қайтады,Не айтсам соны айтады,Жатырқамайды ешкімді,Бекер деп кім айтады. (Телефон)
Жүйіткіген дәу үйінде,Жүйрік деп ел сүйінді.Тас жолда жұртты тасып жүр,Жылдамдыққа басып жүр. (Автобуc)
