Мұқағали Мақатаев
Түнгі Алматы тұманы ашылғанда,
Алатауға ай келіп асылғанда
Нұр жанады, аспанның жұлдыздары,
Алматының үстіне шашылған ба?!
Сүйіседі көшелер көшелермен,.
Бір рақат сезесің еселенген.
Осы сиқыр қалада өскеніңмен,
Таңданасың туристей кеше келген.
Емен, терек еркімен қауышады,
Қайың менеи қарағаш танысады.
Алатаудан басталған ақ бұлақтар,
Алматыға жеткенше жарысады.
Алматыға жеткенде аң-таң болып,
Арықтармен ақырын тартар жолын.
Ашуланып бір сәтте тұра қалып,
Ағылады аспанға фонтан болып.
Судың аты - су ғой, ол бұғына ма,
Тау бұлағы көлшікке тығыла ма?!
Су сәулеге ұмтылып, сәуле суға,
Айналады ғажайып шұғылаға,
Сонда Алматы ұқсайды Құбылаға.
Ұзатылар қыздайын үлпілдеген,
Шақырасың назыңмен, күлкіңменен...
...Жоқ!
Алматы - жүрегі Алатаудың!
Тау ұйқыға кеткенде бүлкілдеген.
жазыныз,жазасындар, жазасыз-копше тури
айтыныз,айтасыз,айтыныздаршы-копше тури
сен жаз, сен жазасын-жекеше тури
сен айт,сен айтасын-жекеше тури.
Примерно так.
Қазақ отбасындағы әже орны ерекше әрі қадірлі. Әже - отбасының ғана емес, әулеттің де ұйытқысы, ағайын- абысындардың бірлігін, татулығын сақтайтын сыйлы анасы, кейінгі жастардың, келіндердің тәрбиешісі әрі ақылгөйі Қазақ қоғамында әдетте жас отау иелерінің тұңғыш баласын әжесі бауырына салады. Бала ата-әженің кенжесі саналып, немерені әжесі тәрбиелеп, бағып-қағады. Әже мен немере арасындағы туыстық байланыс өте нәзік әрі берік. Балажан қазақ үшін ата мен әжеге жас сәби жай ғана ермек емес, тәрбиеленуші ерекше субъект. Тарихта күллі рулы елге ана болып саналған Айпара әже, Домалақ ене, Зере, Айғаным секілді әжелердің бейнесі аңыз-әңгімелерде, әдеби шығармаларда сомдалған.
Алдымен әже тәрбиесі арқылы бала жақсы-жаманды ажыратып, үлкен-кішіні тани бастайды. Мінез-құлық, тіл теориями қалыптасып, бала үй шаруасына бейім, елгезек тілалғыш, мейірімді болып өседі. Әженің алдын көрген балаға былайғы жұрт тәрбиелі бала деп баға береді. Әже тәрбиесі көбіне «олай істеме, былай істе», «бүйтсең жаман, өйтсең жақсы»деген вербалды сипатта, ақылгөйлік мазмұнда болып, әженің мейірімі мен жүрек жылуына бөленіп өседі. Осылайша жас бала қазақы ортадағы моральдық-этикалық нормалармен таныса отырып, адами тұлғаның қалыптасуына ғана емес, дәстүрлі ырым-тыйымдар жүйесінің қағидаттарын біртіндеп бойына сіңіре бастайды.
Кәсіби талдаушы және сарапшылар Гаррины Каспарованы ұлы шахматшымен ойынның тіршілігінің барлық тарихында есептейді. осы белгілі ара жаһан халықаралық гроссмейстер, олай ғой СССР еңбек сіңірген шеберімен, әлемнің чемпионының в кезге бер 1981 жылдан дейін 1988 жылды бер 1985 жылдан деген болып табыл- . Каспарова сегіз рет дүниежүзілік шахматты олимпиаданы жеңді. Торт сол ара құрам команданың СССР кетті. Он бір Оскардың иеленушісі үшін ең әдемі ойынды. Каспарова жеке дара көсеммен ша рейтингке бер 1985 дейін 2006 жылды болып табылды. Гарриның Каспарованың рекордтық рейтингі 13,5 жас 1991 жылдан және дейін 2005 жылды ұста- 2851 ұпай болды . В ана жылдарды оның рекорды бас- Магнусом Карлсеном болды.Гарри Киммович 1985 жылы әлемнің чемпиондарының болды, бас өзінің отандасының, сырттың россиялық шахматшысының Анатолийдың Карпов жеңіп. Қарсыластық "екі к", сияқты оларды шахматты сарапшылар атады, ұзақты 10 жас болды . Үшін сол жатпай-тұрмай Гарри Каспарова және Анатолий Карпов бес ойнадык.
Ответ:
Найман ана бейнесі.
Шыңғыс Айтматовтың шығармалары тек қырғыз халқы ғана емес, бүкіл түркі тілдес халықтардың мақтанышына айналған. Жазушының «Найман ана» шығармасында адамзат үшін ең ауыр қасірет мәңгүрттік бейнелеген. Мәңгүрттік түркі кезеңінде қарақытайлардың тұтқынға жасаған әрекеті болып есептеледі. Есінен айырылған, ақылсыз мәңгүрт қайдан шыққанын, өзінің кім екенін білмейді. Ол өз қожайынының сөзінен басқа ешкімді де тыңдамайды. Мәңгүрт қожайыны не қаласа — соны істейді. Себебі мәңгүртте тек бір қорқыныш бар. Ол «кепешті шешсең өлесің» деген қожайындарының сөзі. Бұл шығармада Дөненбайдың ұлы Жоламан мәңгүртке айналады. Найман ана - осы шығарманың бас кейіпкері. "Ананың көңілі - балада, баланың көңілі - далада" демекші, өз баласын іздеуге шығып, жуандардың қолына түсіп мәңгүрт болған ұлын құтқаруға барын салған Найман ананың көрмегені қалмайды. Найман ана өз ұлын тауып, үйіне қайтарғысы келгенімен, ол кепеш күйін кешіп, анасын танымағандықтан өз еліне бармайды. Тіпті сол мәңгүрт қожайындарының «ол сенің басыңдағы кепешті шешуге келді» деген жалған сөзіне бола өз анасын өлтіреді. Анасының өз баласының қолынан қаза табуы - қайғылы, мұңды, жан тебірентерлік жағдай...