Күйші -домбырады күй орындайтын музыкант
Белгілі және атақты күйшілерге <span>Дәулеткерей,Сүгір,Құрманғазы,Дина Нұрпейсова жатқызамыз
</span>Дәулеткерей Шығайұлы – қазақтың ұлы күйші-композиторы. <span> Дәулеткерей күйлері – терең мазмұнды күйлер. Оның «Қыз Ақжелең», « Құдаша», «Қосалқа», «Жігер», «Топан», «Бұлбұл» атты күйлері бар. Дәулеткерей күйлері «төре қағыспен» нәзік орындалады.
Сүгір Әлиұлы -</span><span> шертпе күйінің жалғастырушысы болып саналады. "Кертолғау", "Шалқыма", "Жолаушының жолды қоңыры", "Ыңғайтөк", "Аққу", "Бес жорға" атты күйлері белгілі.
</span><span>Құрманғазы Сағырбайұлы (1823-1896)</span>- композитор-күйші, қазақтың аспапты музыка өнерінің классигі.
<span>Оның “Сары-Арқа”, “Балбырауын”, “Серпер”, “Адай” сынды күйлері қазақтарда Отан, ел деген ұғымдармен астасады.Қара халықтан шыққан Құрманғазы өмір бойы қазақ байларының заңсыз іс-әрекеттеріне қарсы күресіп, жай адамдар құқығын қорғап келген</span>
Дина НҰРПЕЙІСОВА Күйші-композитор, Қазақ КСР халық әртісі, ұлы күйші Құрманғазының шәкірті.
Динаның күйлері күрделі мектепке жатады. Оны кез-келген орындаушы тез арада меңгеріп кете алмайды екен. Сондықтан күйші – композитордың шығармаларын аса кәсіби мамандар болмаса кез-келген музыканттың орындауға батылы бара бермейтін көрінеді. Динаның күйлері: «Ана бұйрығы», «Әсем қоңыр», «Байжұма», «Бозшолақ», «Бұлбұл», «Домалатпай», «Жеңіс», «Жігер», «Кербез», «Қосалқа», «Тойбастар», «Шынар» т.б.
Бата беру — адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі. Дастарқан басында, түрлі жиын-тойларда, т.б. адам өмірінде кездесер ірілі-ұсақты қуаныштар кезінде той, қуаныш иесіне арнап қол жайып, бата береді.
Атау септік --бәйтерек.
ілік септік--бәйтеректің
барыс септік--бәйтерекке
табыс септік--бәйтеректі
жатыс септік--бәйтеректе
шығыс септік--бәйтеректен
көмектес септік--бәйтерекпен.
-Сәлеметсізбе!маль
-Сәлем!прод
-Маған бір бөлке нан бересіз бе?маль
-Жарайды,міне!прод
-Сосын маған май және балмұздақ бересіз бе?маль
-Міне сенің балмұздағын мен майын.прод
-Сенен 500 теңге.прод
-Мінекей сіздің 500 теңгеніз.маль
-Рахмет!прод
-Сау болыңыз!маль
-Саубол!прод
