ҚҚояндар (лат. Leporidae) – сүтқоректілердің бір тұқымдасы, 8 туысқа бөлінетін 50 түрі бар. Бұлардың ішінде тез жүгіруге, ін қазуға, жүзуге, ағашқа өрмелеуге бейімделген түрлері кездеседі. Салмағы 0,1 – 4,5 кг, дене тұрқы 12 – 75 см, Мадагаскар аралы, Оңтүстік Американың оңтүстік аймағы, Антарктидадан басқа барлық жерде таралған. Шөп, ағаш қабығын, бүршігін, бұтағын жейді. Жылына 4 рет 2 – 8 (кейде 15) көжек туады. Тұрақты іні болмайды, көжегі жүндес, бірден жүріп кететіндей жетіліп туылады, бірнеше күннен кейін өзі қоректенеді. Үй қояны ғана ін қазады, топ-топ болып тіршілік етеді. Көжегі көзі ашылмай, өте дәрменсіз, қызылшақа болып туылады. Кәсіптік маңызы бар, әуестік үшін де ауланады. Қоянның кейбір түрлері жайылымға, жеміс бағына, жас орманға үлкен зақым келтіреді. Кейбіреулері індет таратады. Қазақстанда кездесетін 3 түрі (ақ қоян, құм қоян, ор қоян) бар. Ақ қоян, негізінен, қалың қар түсетін Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Павлодар және Ақмола облыстарындағы орманды далаларда, Қарағанды, Шығыс Қазақстан облыстарындағы таулы аймақтарда көптеп, ал Батыс Қазақстан, Ақтөбе, Алматы облыстарында сирек кездеседі.
Қоянның ініЖыл бойы жайылым жағдайына, қардың түсуіне орай, жыртқыштардың азды-көптігіне қарай қоныстарын ауыстырып отырады. Дене тұрқы 68 см, салмағы 5 – 6 кг-дай болады. Жазда түсі сұрғылт қоңыр, қыста түгелдей аппақ болып түлейді. Ақ қоян еті, терісі мен түбіті үшін ауланады;
Құм қоян – қояндардың ішіндегі ең кішісі. Дене тұрқы 38 – 53 см, салмағы 1,5 – 2,5 кг. Арқасы мен бүйірі қоңыр, сұр, ал бауыры ақ түсті. Қазақстанда Арал Қарақұмы, Қызылқұм, Мойынқұмда және Қызылорда, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан, Маңғыстау облыстарындағы құмды жерлерде мекендейді. Қорегін іздеуге ымырт түскен кезде, түнде шығады. Ұйығуы қаңтар мен ақпанның аяғында басталады. Құм қояны – өте өсімтал, жылына 3 рет көбейеді, әр туғанда 1 – 9 көжектен табады.
Ор қоян – қояндардың ішіндегі ең ірісі. Дене тұрқы 53 – 69 см, салмағы 3,5 – 5,8 кг. Артқы аяқтары алдыңғысына қарағанда екі есеге жуық ұзын. Түсі әр маусымда әр түрлі. Жазда және қысқа қарай құйрығында қара жолақ пайда болады. Қазақстанның батысы мен солтүстігінде, әсіресе Батыс Қазақстан, Атырау, Ақтөбе облыстарында таралған. Шөл, шөлейт, далалы жерлерді мекендейді. Тіршілік әрекеті іңірде және түнге қарай басталады. Жылына 2, кейде 3 рет, 3 – 9 көжектен табады. Қояндар көбейіп кетсе бау-бақшаға зиян келтіреді. Олар еті, терісі үшін ауланады.
1.с 2.а 3.в 4.с онын жауабы дурыс болмаса кешириниз озиз тагы да шыгарып кориниз
Ұры--қолының жымысқысы бар
өсекші--аузы жеңіл
қырт--көп сөйлейтін адам
саңырау--құлағының мүкісі бар
соқыр--зағип
ақсақ--аяғын сілтіп басады.
топас--білімсіз, ой өрісі нашар
жынды--ақыл есі кем.
<span>Арада</span><span> </span><span>әлемде</span><span> жанның</span><span> </span><span>үш</span><span> </span><span>мыңдаған</span><span> </span><span>кәсіп</span><span> </span><span>өмір</span><span> </span><span>сүреді</span><span>.</span><span>Даусыз</span><span>, </span><span>барлық</span><span> </span><span>олар</span><span> </span><span>маңызды</span><span>. </span><span>Бірақ</span><span> </span><span>мен</span><span> </span><span>жылдармен</span><span>мен</span><span> </span><span>болды</span><span> </span><span>үлкен</span><span>, </span><span>не</span><span> </span><span>менің</span><span> </span><span>келешек</span><span> </span><span>кәсібім</span><span> </span><span>-</span><span> </span><span>дәрігер</span><span> </span><span>-</span><span>адамзат</span><span> </span><span>үшін</span><span> </span><span>ең</span><span> </span><span>керек</span><span>, </span><span>ең</span><span> </span><span>маңызды</span><span> </span><span>ана</span><span> </span><span>иланамын</span><span>. </span><span>Не</span><span>мүмкін</span><span> </span><span>құнды</span><span> </span><span>өмір</span><span> </span><span>және</span><span> </span><span>денсаулықтың</span><span> </span><span>қажеттісының</span><span>?</span>
<span>Және</span><span> </span><span>сондықтан</span><span> </span><span>адамда</span><span> </span><span>болу</span><span> </span><span>құқық</span><span> </span><span>жаман</span><span> </span><span>дәрігермен</span><span>имеет</span><span>, </span><span>себебі</span><span> </span><span>тап</span><span> </span><span>дәрігерге</span><span> </span><span>ең</span><span> </span><span>құнды</span><span> </span><span>-</span><span> </span><span>денсаулық</span><span> </span><span>сенеді</span><span>.</span><span>Көз</span><span> </span><span>жеткіз-</span><span>, </span><span>не</span><span> </span><span>"қайтар-</span><span> </span><span>адамзатқа</span><span> </span><span>миллиондаған</span><span> </span><span>жайма-шуақ</span><span> </span><span>күн"</span><span> </span><span>-</span><span> </span><span>дәрігердің</span><span> </span><span>ең</span><span> </span><span>басты</span><span> есеп</span>
<span>Салауатты</span><span> </span><span>өмір</span><span> </span><span>салты</span><span> </span><span>сауықтыр-</span><span> </span><span>адам</span><span> </span><span>-</span><span> </span><span>сол</span><span> </span><span>ескерт-</span><span> </span><span>дерт</span><span>,</span><span>көз</span><span> </span><span>жеткіз-</span><span> </span><span>емделуші</span><span> </span><span>ара</span><span> </span><span>зар</span><span> </span><span>жүргіз-</span><span>, </span><span>сол</span><span> </span><span>және</span><span> </span><span>үйрет-</span><span>адам</span><span> </span><span>дұрыс</span><span> қабылдау</span><span> </span><span>қапта-</span><span> </span><span>әлем</span><span>, </span><span>бағдарла-</span><span> </span><span>ара</span><span>ол</span><span>, </span><span>сәйкесінше</span><span> </span><span>назар</span><span> </span><span>аудар-</span><span> </span><span>на</span><span> </span><span>бөлек-бөлек</span><span> </span><span>қоздырушы</span><span>,</span><span>дұрыс</span><span> </span><span>азықтан-</span><span>, </span><span>дұрыс</span><span> </span><span>дем</span><span> </span><span>ал-</span><span> </span><span>және</span><span> </span><span>т</span><span>.</span><span>п</span><span>. </span><span>Өте</span><span> </span><span>түбегейлі</span><span>жоғалтпаппын</span><span> </span><span>терең</span><span> </span><span>қадірдің</span><span> </span><span>ауруларға</span><span>, <span>тыңдап шығу; </span></span><span> </span><span>біл-</span><span>,</span><span>сез-</span><span>, </span><span>көмектес-</span><span>.</span>
<span>Сөйлемше</span><span>: </span><span>егер</span><span> </span><span>ауруға</span><span> </span><span>кейін</span><span> </span><span>әңгіменің</span><span> </span><span>дәрігермен</span><span> </span><span>тәуір</span><span>өмір</span><span> </span><span>сүреді</span><span> </span><span>стало</span><span>, </span><span>ендеше</span><span>, </span><span>сол</span><span> </span><span>-</span><span> </span><span>дәрігер</span><span>. </span><span>Ақиқаттық</span><span>,</span><span>дәрігердің</span><span> </span><span>күші</span><span> </span><span>оның</span><span> </span><span>жүрегінде</span><span>, </span><span>сөзде</span><span> </span><span>адамға</span><span>. </span><span>Көп</span><span>боламын</span>
Мен өз демалысымда отбасыммен тауға саяхатқа бардым. Таудың табиғаты өте әсем екен. Сылдырап ағып жатқан бұлақтардың үні құлаққа жағымды естіледі. Әсем биік таулардың шыңына көз жетпейді. Өсіп тұрған әсем қызғалдақтар мен әсем шөптер көздің жауын алады. Таудың таза ауасымен бір сергіп қаласың.
