Ауыз әдебиеті әңгіменің бір саласы – аңыз. Аңыз негізінде әңгіме, кейде өлең, жыр түрінде болуы да мүмкін.
Аңыз белгілі бір адамның атына, іс-әрекетіне байланысты туады. Кейде аңыз әңгімеде де шындық оқиға мен қиял-ғажайып оқиға аралас келіп отырады. Бұл жағынан алғанда аңыз бен ертегі екеуінің арасы жақын. Негізгі айырмасы – аңыз әңгіме көбінесе тарихта болған адамның басына құралады. Әуелде тарихта шын болған, кейін сондай адам болыпты-мыс деп, ел аузында лақапқа айналған адам туралы әңгіме етіледі.
Аңыз әңгімелердің тарихи адамның төңірегінде тууының, негізгі себебі сол адамның өз басына істеген, ісіне, белгілі бір тарихи кезеңде атқарған рөліне, әлеуметтік мәні зор еңбегіне байланысты. Ол адам батыр, не ел басшысы, «ердің құнын екі ауыз сөзбен шешкен» шешен би немесе әділеттік іздеуші, халық мұңын жырлаушы күрескер болуы мүмкін. Бірақ ол адамдардың іс-әрекеттерімен байланысты айтылған әуелгі шындыққа қоспалар қосылып, сол істепті-міс, айтыпты-мыс деген әр түрлі лақап біртіндеп аңызға айналады. Оны әңгіме, жыр етіп, біреуден жаттап алып, кейінгі ұрпаққа қалдырады.
Аңыз әңгімелерге қиял элементі қаншама көп араласса да , әлгі аңызға айналған адамның өзі кәдімгі қарапайым адамның қатарында қала берді. Қазақ аңыздарындағы Асан қайғы, Жиренше шешен, Қорқыт т.б. – бәрі де шындықтағыдай, жай адамдар ретінде суреттеледі.
Аңыз әңгімелердің бәрі бірдей бір сюжет, бір идеялық мазмұныда бола бермейді. Тақырыбы бір болғанымен, идеялық мазмұны әр басқа болуы да мүмкін. Аңызда әр топтың өкілі өзінше баяндап, өзінше түсініп, оны өз тобының көзқарасына лайықтап, өз мүддесіне пайдалануға әкеп тірейді.
Қазақта Асан қайғы туралы аңыз әңгіменің бірнеше нұсқасы бар. Кейбіреулерінде ол өз халқына бақыт іздеп, Жерұйық тапса, жақсылықты алдан күтсе, кейбіреуінде ол хандардың қамқоршысы кейпінде көрінеді, сары уайымға салынады.
Қазақ аңыз әңгімелерінде қиял-ғажайып дүниелер мол, олар адамды асыл армандарға бастайды, оның ұшқыр ойына қанат бітіреді, келешекке үміттендіреді.
Науқас адам: -Сəлеметсізбе!Кіруге бола ма екен? Дəрігер: -Сəлеметсізбе!Кіріңіз,бір жеріңіз ауырып тұр ма? Науқас адам: -Ия,менің ішіп бүріп ауырып тұр.Оған не істеуге болады? Дəрігер: -Жарайды мен қазір сізге дəрі жазып берейін! -Міне алыңыз осы қағазда жазылған дəрілерді сатып алыңыз!Күніне екі рет ішіп тұрыңыз.Көмектеседі деген ойдамын. Науқас адам: -Рахмет,менде солай ойлаймын.Сау болыныз! Дəрігер: -Сау болыныз!
I get up at 7 o'clock in the morning. Then i have my breakfast, after breakfast I go to work. I'm salesman, that's why my workday is not stable. I work with my clients till 13.00 o'clock everyday. I make a plan for the day to use it rationally. I have my lunch at home. Usually I go to the university at 15 o'clock, after university I go home at 19 o'clock. So my working day is over.
Пожалуйста
Мен таңертең сағат таңғы жетіде тұрамын. таңғы асымды ішіп жұмысқа барамын. Мен сауда өкілі болып жұмыс істегеннен менің жұмыс уақытым тұрақсыз. Мен түскі сағат бірге дейін сауда орындарымен жұмыс істеймін. Мен өз күтімді үнемді пайдалану үшін бір күнге жоспар құрамын. Түскі ас ішу үшін мен үйге келемін. Сағат үште менің университетте окуым басталады. Менің окуым сағат кешкі жетіде аяқталады. Осылайша менің жұмыс күнім бітеді.
Менің Отаным Қазақстан. Қазақстан тәуелсіз мемлекет. Қазақстанның мемлекеттік туы көк түсті , ортасында күн, оның астында қыран құс, тудың шетінде осы бар. Қазақстанның елубасы Астана қаласы.