Бала өмірінің алғашқы күнінен бастап ата-ана өздерінің негізгі борыштарын атқаруға кіріседі, яғни олар тәрбиеші бола бастайды. Болашақ ұрпақты күшті де рухты етіп тәрбиелеу жолында алуан түрлі қуаныш пен қиыншылықтарды бастарынан өткізеді, жан-жақты дамуға баулиды. Өмір жолында туындап жатқан жайттардың шешімдерін іздестіруге тура келеді.
Тәрбие туралы аз айтылып жүрген жоқ, бірақ балалар мен жасөспірімдердің қолымен жасалған қылмыс өршіп барады. Болашағымызды бағамдай алмай тұрмыз. Санамызға селкеу, ақылға ақау түсті. Сәулесінен әуресі көп. Қоғамдық сананы қалыптастыру үшін ұлттық идеология керек, жеке сананы жетілдірмей, ұлттық сана қалыптаспайды. Кеселдің ең қауіптісі – сана сырқаты, ауыру оңай, оңалу қиын.
Отбасы, мектеп ұжымы, қоғамдық ұйымдар бірлесе қимылдаса бала тәрбиесінде оң нәтижеге қол артарымыз анық.
Бала тәрбиесі тек мектеп мұғалімдерінің ісі емес. Абай атамыздың «Балаға көбінесе үш алуан адамнан мінез жұғады. Біріншісі – ата-анадан, екіншісі – ұстазынан, үшіншісі – құрбысынан. Солардың ішінде, бала қайсысын жақсы көрсе, сонысынан көбірек жұғады» деген дана сөзі бар. Сондықтан да, ата-ананың балаға берер тәрбиесінің рөлі жоғары. Бала жаман әдетті де, жақсы әдетті де ең алдымен отбасынан алады. Мысалы, жұмыстан келген әкесі «Бүйткен жұмысы құрысын. Жанның рахатын іздеу керек. Жұмысты ақымақтар істесін» деп жиі кіжінеді. Осыны естіген 5-сыныпта оқитын баласы «сабақ күннен күнге қиындап бара жатыр. Бас ауыртып, сабақ оқудың керегі не, бәрібір түсінбеймін» дейтінді шығарыпты. Сабаққа деген ынтасы болмапты.
Бала тәрбиесіне салғырт қараудың кесірінен сабақ үлгерімі тәуір балалардың тәртібі нашарлап, ішімдікке әуестігі, темекі шегуді үйренуі кездеседі. Көбіне баланың өтірік айтуына ата-анасы, ересектер үйретеді. Мысалы, «Мені үйде жоқ де», «Көрші сұраған затты жоқ де» деген сөздерді жастайынан үйреніп өскен бала есейгенде де осы әдетінен арыла алмай қалады.

0 0

3 года назад