Cу жұқпас -алаяқ
су татиды - дәмі жлқ
суқаны қашу-қорқу
Сіркесі су көтермейді-ештеңені көңілі жақтырмайды
сырдың суы сирағынан келмеу -елемеу
все)
Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем - бағыныңқы сөйлем басыңқы
сөйлемдегі ойдың болу мезгілін білдіретін құрмаластың түрін мезгілін
білдіретін құрмаластың түрі.
Сұрақтары: Қашан? Қашаннан бері? Қашанға шейін ?
Мезгіл бағыныңқылы сөйлемнің баяндауыштары мынадай тұлғалардан жасалады.
а) Жатыс септік тұлғаласындағы есімшіден болады. Екеуі ымырт үйіріле үйден шыққанда, қонақтардың соңы әлі тараған жоқты.
ә) Есімше тұқлғалы етістік пен кезде , күнле , шаңта, уақытта деген
мезгіл мәнді сөздердің тіркесінен болады: Күн ұясына төліп келген кезде,
Аманкелдіге тағы он шақты адам кездеседі.
б) Барыс және шығыс
септік тұлғаысндағы есімше мен шейін, дейін , кейін , соң,бері, бұрын
шылаулардың тіркесінен болады. Сейіттің әке-шешес, даланың бір айналсаң
қырғыны одадан өлгеннен кейін, Игілік – қалған мал-мүлкін жинап алғысы
кеп жетім баланы өз қасына алдырған.
в) –Ша,-ше тұлғалы есімшіден болады. Зейнептен апасын сұрағанша, отырған жерін өзім таптым.
г) Көсемшенің – ғалы,-гелі,-қалы,-келі тұлғасынан болады:Шынында да, Барластар келгелі,Құланбай бұл үйіне кеп қалған емес.
д) Етістіктің шартты райынан да болады: Мен кетсем де, ол үйге кіреді.
е) –ысымен (-ісімен) қосымшалы етістікпен болады. Бүгін қара жел басталысымен, қиыршықтап қар да түсе бастады.
Ответ:
-Иә! Мен <<Менің атым-Қожа>> фильмін көрдім. Ол өте тамаша!
-Бұл фильмнің режиссері-Абдулла Карсакбаев
-Әрине фильмнің басты кейіпкері ол- Қожа
-Әрине, маған бұл фильм қатты ұнайды. Өйткені фильмнің әртістері керемет ойнап шықты
-Қожа- бұзык бала. Ол достармен ойнап, қуанып жүре береді
Ойнау-ой-на-у - үш буынды, 1-тұйық,2,3-ашық буындар.
о-дауысты, еріндік,ашық,жуан
й-дауыссыз,үнді
н-дауыссыз, үнді
а-дауысты,езулік,ашық,жуан
у<u />-дауыссыз,үнді