-Здравствуйте гражданин вы что-нибудь забыли?-спросил инспектор.
-Да пожалуйста, если можно посмотрите мою сумку.
-О, кажется это она верно?-сказал инспектор.
-Да это она благодарю вас.
Кешіріңіз аитып жібересіз бе бұл Көкшетау ма?
бұл көрйкті қала Семей ме ?
бұл әдемі Балқаш көлі ме?
бұл ауасы таза Шымкент пе?
бұл әсем қаланың бірі Тараз ба?
бұл батырлар туған Өкемен бе?
По одной из версий легенды, Айша-Биби жила близ города Ташкента в XI—XII веке. Карахан, правитель Караханидского государства, приехал в гости к Айгоже, отцу Айша-Биби. Айша-Биби и Карахан влюбляются друг в друга. После известия о нападении врагов Карахан отправляется на защиту родного края. В условленное время Карахан не смог приехать к Айша-Биби, и она, переживая за его судьбу, спрашивает разрешения отца поехать на родину Карахана. Девушка, несмотря на запрет, выезжает к Карахану вместе с 40 подругами. В пути Айша-Биби умирает от укуса змеи. Карахан совершает обряд помолвки в надежде на то, что Айша-Биби станет его суженной в потустороннем мире, и в знак любви к ней строит гробницу-мавзолей (в селе Айша-Биби, близ города Тараз)
Аңыздың бір нұсқасы бойынша Аиша-Биби XI-XII ғасырда Ташкент маңында тұрды. Қарахан мемлекетінен шыққан Қарахан Аиша-Бибидің әкесі Айғожқа келді. Айша-Бибі мен Қарахан бір-біріне ұнайды. Дұшпандардың шабуылы туралы жаңалық шыққан соң, Карахан туған жерін қорғауға барады. Белгіленген уақытта Қарахан Аиша-Бибиге келмеді, ал оның тағдыры туралы алаңдатты, әкесінің Қарахан жеріне баруға рұқсат сұрады. Қыз, тыйым салынғанына қарамастан, 40 достарымен бірге Қараханға барады. Жолда Айша-Бибі жыланның итеруінен қайтыс болады. Қарахан Аиша-Бибидің басқа әлемде тарылып кететініне үміттеніп уәде әдетімен айналысады, және оған сүйіспеншілігінің белгісі қабір-кесене
Мен зат есімнің не екенін түсіндім. Зат есім - заттың, құбылыстың атын білдіріп, кім? не? деген сұраққа жауап беретін сөз табы. Күнделікті өмірде кездесетін, әдеттегі жай нәрселерді ғана емес, табиғат пен қоғамдық өмірдегі ұшырасатын әр алуан құбылыстар мен уақиғаларды, ұғымдар мен түсініктерді де қамтиды. Мысалы:құс, тас, су, шыны, адам, қол деген сөздермен қатар, жаңбыр, найзағай, сайлау, жүріс, капитализм, эволюция, ұғым, ақыл, сана деген сөздер де зат есімге жатады.Зат есім сөз таптарының бір түрі. Маған зат есімді зерттеп, оны түсіну өте қызықты болды.
Найман-Ана
Шыңғыс Төреқұлұлы Айтыматов - Қырғызыстанның халық жазушысы,коғам қайраткері.Оның қаламынан әдебиетімізден ойып тұрып орын алар шығармалар туды.Солардың бірі - "Боранды бекет" романы.Ал көптің жанына қаяу салар Найман-Ана туралы аңыз - соның бір үзіндісі. Бұл аңызда Дөненбайдың ұлы Жоламан мәңгүртке айналады.Ал Найман Ана өз ұлын тауып өз үйіне қайтармақшы болады.Дегенмен Жоламан анасын танымағандықтан өз еліне бармай, қожайындарының жалған сөзіне сеніп өз анасын өз қолымен өлтіреді.Найман-Ана - бар аналардың смиволы,қайсар жан.
Оқиға желісі Сарыөзек деген жердегі Ана-Бейіт деген мазардың тарихынан басталады.Сол Сарыөзекті басып алған жуан-жуандар қол астындағыларды адам төзгісіз азапқа салады екен.Менің сөзіме романның: «..Ал енді жуан-жуандардың қолында құлдықта қалған тұтқындардың күнін құдай көрсетпесін. Жуан-жуандар ондай құрбан құлдардың басына кепеш кигізіп, айуан азаппен ақыл-есінен айырады екен,»-деген үзіндісі дәлел бола алады.Найман Ананың жалғыз баласы осы азапқа душар болған еді.Бірақ үмітін үзбеген ана жас мәңгүрт деген менің жалғызым ба деп іздеуге шығады.Аңыздың: «Е, құдая, сол бейшара мәңгүрт басқа біреу емес, тек менің ұлым болса екен деп зарыға, зарлана тіледі. Мәңгүрт тұрмақ, тағы бір бәле болып кетсе де, тек менің ұлым болса екен...»-деп ананың бар жанымен тілеуінен оның баласының қандай болса да жанында қалуға ,қиыншылықтардан қорықпайтын батыл жан екендігін көреміз.
Әрине,баласының мәңгүрт болса да тірі екендігіне көзі жеткен ана оны елге қайтаруға тырысады.Алайда онысынан түк те шықпайды.Баласын иландырудың бар тәсілін қолданған Найман-Ананы Жоламанның өз қолымен атуы көзге жас әкелмей қоймайды.Оны шығарманың: «...Құлап түсерден бұрын басындағы ақ жаулығы ұшып кетті де, лезде құсқа айналаға, аспанды шарқ ұра шырылдап: "Ойланшы, кімнің баласысың? Атың кім? Атың кім? Сенің әкең Дөненбай! Дөненбай!.." - деп зар қақсады,»-деген үзіндісін оқып-ақ көзімізді жеткізіп,ауыр мұңға бет аламыз.
Қорытындылай келе айтарым,бұл шығармадан біз ананың жан айқайымен қатар өткен тарихты да біле аламыз.Туындыны оқыған адамның санасында мен жүрегінде үлкен орын қалатыны анық.Әлбетте,қазіргі таңда мұндай зұлымдықтар,әділетсіздіктер кездеспейтіні кімді де болсын қуантпай қоймайды.
